زاونگ
دهی است از دهستان ماروسک بخش سر ولایت شهرستان نیشابور. واقع در 36هزارگزی جنوب چکنه بالا. منطقه آن کوهستان ، معتدل و سکنه آن 92 تن و آب آن از قنات و دارای محصول غلات است . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 9).
زاویه اخضر
از زاویه های واقع در محله سفاحیه حلب روبروی جامع موازینی است و شیخ اخضر آن را وقف کرد و خود در آن بسال 1287 ه' . ق. مدفون گردید. (از خطط الشام ج 6 ص 149). و رجوع به زاویه شود.
زاویه جوشنی
زاویه ای است در حلب ، آن را شیخ ابراهیم شهریار کازرونی بسال 747 ساخته است . (از خطط الشام ج 6 ص 149). رجوع به زاویه شود.
زاویه دینوری
این زاویه را عمربن عبدالمطلب دینوری متوفی در 629 ه' . ق. تاسیس کرد. (از خطط الشام ج 6 ص 131).
زاویه غواصیه
این زاویه در میدان دمشق برای پیروان طریقت رفاعی ساخته شد و در اواخر زمان سلطان عبدالحمید دوم (پادشاه عثمانی ) تجدید عمارت گردید و در انقلاب اخیر بسوخت . (از خطط الشام ج 6 ص 143). رجوع به زاویه شود.
زاویه ازرق
در سمت قبله بیت المقدس واقع و منسوب است به شیخ ابراهیم ازرق متوفی در 780 ه' . ق. این زاویه را زاویه سراتی نیز میگویند. (از خطط الشام ج 6 ص 154). و رجوع به زاویه شود.
زاویه حاده
زاویه ای را گویند که کمتر ازنود درجه بود. (فرهنگ نظام ). چون خطی بالای خطی به نهجی کشند که مستقیم نبود بلکه مایل به یک طرف باشد، پس مفاصله ضلعین را که بطرف میلان است زاویه حاده گویند. (آنندراج ). بیرونی آرد: هر زاویه کز قائمه کمتر باشد حاده خوانند. ای تیز. (التفهیم بیرونی ص 8).
زاویه ذرج آباد
دهی است جزو دهستان گنجگاه از بخش سنجید شهرستان هروآباد. واقع در 23هزارگزی جنوب باختری مرکز بخش کیوی و 2هزارگزی راه شوسه میانه به هروآباد، منطقه آن کوهستانی و سردسیر و سکنه آن 230 تن شیعه ترکی زبانند. آب آن از چشمه و رودخانه تامین میشود و محصول آن غلات و حبوب است . شغل اهالی آن زراعت و گله داری و راه آن مالرو است . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4).
زاویه فاطمه
از مواضع مشهور به برکت جامع عتیق مصر است و بطوری که گفته میشود منسوب به فاطمه دختر عفان است که بر طبق وصیت پدرش در جامع عتیق منزوی گردید و در این زاویه بسر برد. (از خطط مقریزی ج 4 ص 20). رجوع به زاویه شود.
زاویه افکندن
زاویه در فارسی با لفظافکندن مستعمل است . (آنندراج )
. بنا کردن زاویه . پی افکندن زاویه:
افکنده ز روزگار بیحد
صد زاویه در یکی الف قد.
واله هروی (از آنندراج ).
زاویه حریشی
از مزارات معروف قاهره است و یکی از تجار قاهره بنام سیدعبدالرحمن حریشی در 1187 ه' . ق. آن را بنا نهاد. (از تعلیقات تحفة الاحباب ص 84). و رجوع به زاویه شود.
زاویه رزین
از قریه های مصر است . (تاج العروس ). از قریه های واقع در منوفیه مصر و دارای آثاری است از مصر باستان . (از ملحقات المنجد).
زاووق
نام جیوه است به اصطلاح اکسیریان و بعربی زیبق گویند. (برهان قاطع). و آن را آبک ، آبق، ابوالارواح ، اصل الاجساد، ام الاجساد، پرنده ، بنده ، تیر، نافذ، جوهر، جیوه ، حل الذهب ، حی الماء،روح ، روحانی ، رجراج ، زاوق، زموم ، ژیوه ، ستاره ، سحاب ، نور، سیماب ، طیار، عبد، عطارد، عین الحیوان ، غبیط، غیان ، فرّار، گریزنده ، لین و لجلاج نیز گویند. (برهان قاطع، آبک ). سیماب است و تزویق بمعنی آراستن از این کلمه گرفته شده است ، زیرا برای تذهیب ، سیماب را با طلا مخلوط و داخل در آتش میکرده اند تا سیماب آن بپرد و طلای خالص باقی بماند. سپس بهمین مناسبت هرگونه نقش و نگاری را تزویق خوانده اند. و هم بدین معنی است مثل هو اثقل علی من الزاووق. (اقرب الموارد) (قاموس ) (منتهی الارب ). و رجوع به زیبق، جیوه ، سیماب ، زائوق، آبک و دیگر اسامی آن شود.
زاویه اندرونی
زاویه داخله . رجوع به زاویه داخله شود.
زاویه داخله مقابل زاویه خارجه از خطهای متوازی . رجوع به التفهیم بیرونی ص 14 و زاویه خارج ... از خطهای متوازی شود.
زاویه حسنخان
دهی است از دهستان فرورق بخش حومه شهرستان خوی . واقع در 7500 گزی باختر خوی ، در مسیر راه شوسه خوی به سیه چشمه . منطقه آن جلگه ، معتدل و مالاریائی و سکنه آن 409 تن شیعه کردی زبانند. آب آن از رود قره سو و النه تامین میشود و دارای محصول غلات ، حبوب ، پنبه و زردآلو میباشد. شغل اهالی آن زراعت ، صنایع دستی ، جوراب بافی وراه آن شوسه است . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4).
زاویه رکراکی
منسوب به شیخ ابی عبداللّه محمد رکراکی متوفی 794 ه' . ق. است وی از فقیهان مالکی مذهب بود و خود در آنجا اقامت داشت و هم در آنجا وفات یافت . (از خطط مقریزی ج 4 ص 302). و رجوع به تحفة الاحباب چ احمد نشات ص 28 و زاویه شود.
زاویه انعطاف
زاویه ای را که از (تقاطع) خط منعطف و خطی که موازی خط شعاعی است و به مضی (چشم بیننده ) متصل است پدیدآید، زاویه انعطاف نامند. و زاویه انعطاف گاه بزرگ است و آن در صورتی است که جسم مخالف (روبرو) غلیظ (سخت ) باشد و هر چه اغلظ باشد زاویه انعطاف بزرگتر است و یا زاویه عطفیه بزرگ باشد. و گاه کوچک است و آن در صورتی است که غلظت جسم مخالف اندک باشد و هرچه اندک تر باشد زاویه انعطاف کوچکتر است و همچنین است در صورتی که زاویه عطفیه کوچک باشد. (شرح تذکره خفری فصل یکم باب دوم ). و رجوع به زاویه عطفیه شود.