باجربق
قریه ایست از قریه های بین النهرین ، خره ایست بین بقعاء و نصیبین . (معجم البلدان ).
باج و خراج گرفتن
مکس . (منتهی الارب ). باج ،ساو، عوارض ، مالیات گرفتن . رجوع به باج گرفتن شود.
باجباره
قریه ای در مشرق شهر موصل در حدود یک میل . شهریست آباد و بزرگ و دارای بازار و نهر خوسر در قدیم از زیر پلهائی که هنوز بجاست میگذشت و مسجد جامع آن نیز به روی همین پلها بنا شده است و من مکرر آن را دیده ام . (از معجم البلدان ).
باجرگه
دهی از دهستان حومه بخش صومای شهرستان ارومیه در 21هزارگزی شمال خاوری هشتیان در مسیر راه ارابه رو سلماس ، دره ، سردسیر، سکنه آن 132 تن و آب آن از چشمه است . محصولات آن غلات ، توتون و شغل اهالی زراعت و گله داری . صنایع دستی جاجیم بافی . راه ارابه رو دارد. (فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4).
باج گزار
باج دهنده . (آنندراج ). مالیات بده . آنکه بکسی باج میدهد. (ناظم الاطباء).
باجبان
باجگیر. باج گیرنده که عبارت از صاحب باج است . کالرصد الذی علی طریق القافلة; بمانند باجبان که بسر راه باشد. (فتوح البلدان ص 411 س 11): مرصاد و مرصد جای رصد باشد که باجبان بایستد. (فتوح البلدان ص 257 س 13). باج گیرنده که عبارت از صاحب باج است . (آنندراج ).
باجرما
قریه ایست از اعمال بلیخ نزدیک رقه از زمین جزیره . (معجم البلدان ) و رجوع به عیون الاخبار ج 4 ص 112 س 17 شود.
باج گزاری
عمل باج گزار. پرداخت باج . تادیه مالیات . چیزی که قابل دادن باشد.
باجوری
شیخ ابراهیم بن محمدبن احمد باجوری (بیجوری ) شافعی (1198 - 1277 ه' . ق.) . وی در باجور که از دهات منوفیه (مصر) است متولد شده و نزد پدر خود تربیت یافته و قرآن مجید را ازو آموخت . وی در سال 1212 بجامع ازهر رفت و تا سال 1213 که فرنسیس به ازهر آمد درآنجا ماند. سپس از آنجا خارج شد و به جیزه رفت و مدتی در آنجا بماند و سپس بزمانی که فرنسیس از ازهر خارج شد به ازهر بازگشت و بتحصیل علم پرداخت و محضر دانشمندان بزرگی را چون شیخ محمد امیرکبیر و شیخ عبداللّه شرقاوی و جز آنان را دریافت و در مدتی کم آثار نجابت و بزرگی در او هویدا شد و بتدریس پرداخته کتب متعددی تالیف کرد. ریاست جامع ازهر در سال 1263 به او واگذار شد، و وی پیوسته قرآن را تلاوت مینمود. و در زمان ریاست خویش با وجود وظائف ریاست همچنان بتدریس مشغول بود و عباس پاشا در مجلس درس او در جامع ازهر حاضر میشد و برای وی صندلی در خارج مجلس میگذاشتند تا بر روی آن بنشیند. باجوری تا زمان پیری بدین شغل اشتغال داشت . سپس بعلل حوادثی که در الازهر ظاهر شد چهار تن به نیابت او زیر نظر شیخ مصطفی عروسی امور جامع ازهر را اداره کردند. کتابهای ذیل از تالیفات اوست :
1- التحفةالخیریة، و آن حاشیه ایست بر الفوائدالشنشوریة (فرائض المذاهب الاربعة)، اول آن : الحمدللّه الذی یرث الارض و من علیها و هو خیرالوارثین که آنرا بسال 1236 ه' . ق. بپایان برد و آن در سال 1282 در مطبعه شاهین و در سال 1300 در چاپخانه محمد مصطفی و در سال 1306 در مطبعة الازهریة و در سال 1308 در چاپخانه المیمنیه بچاپ رسیده است .
2- تحفةالمرید علی جوهرة التوحید، تالیف برهان الدین اللقانی . و در حاشیه آن جوهره مذکور طبع شده ، چ بولاق بسال 1293 و نیز در مطبعه وادی النیل بسال 1279 و در المیمنیه بسال 1306 ودر الازهریة بسال 1310 بچاپ رسیده است .
3- تحقیقالمقام علی کفایةالعوام فیمایجب علیهم من علم الکلام ، و آن حاشیه ایست بر کفایةالعوام فضالی . آغاز حاشیه : الحمدللّه العالم بالکلیات و الجزئیات ... که آنرا به اجازه شیخ خویش «فضالی » تالیف کرده و بسال 1223 از تدوین آن فراغت یافته است و درحاشیه آن کفایةالعوام مذکور چاپ شده و بسال 1285 و1291 و در 1309 در بولاق و در 1298 در مطبعةالازهریة و در 1298 در مطبعةالوهبیة و در 1303 در مطبعةالخیریة و در 1306 در مطبعه عبدالرزاق و در 1328 در مطبعةالمیمنیه بچاپ رسیده است .
4- حاشیة الباجوری علی ام البراهین و العقاید تالیف سنوسی (توحید)، درحاشیه آن تقریر الشیخ احمد الاجهوری که بسال های 1293 و 1300 و 1301 و 1302 در بولاق مصر چاپ شده و در حاشیه آن تقریر شیخ الانبابی بسال های 1279 و 1283 و 1289 و 1298 و 1304 و 1307 و 1310 و 1318 در حجر مصر بچاپ رسیده است .
5- حاشیة (الباجوری ) علی شرح ابن قاسم الغزی علی متن ابی شجاع (در فقه شافعی )، جزء دوم آن بسال های 1273 و 1285 و 1298 در بولاق و در 1303 در مطبعه شرف و در 1303 و 1326 درمطبعةالمیمنیة بچاپ رسیده است .
6- حاشیة (الباجوری ) علی رسالة فی لااله الااللّه ، تالیف شیخ وی محمد الفضالی چ مطبعه عبدالرزاق بسال 1301.
7-حاشیة (الباجوری ) علی رسالة الفضالی فی کلمةالتوحید، که در حاشیه آن رساله مذکور چاپ شده و بسال 1320در مطبعة المیمنیه بچاپ رسیده است .
8- حاشیة (الباجوری ) علی شرح السنوسی ، مختصری است در علم منطق، ضمن مجموعه ای در مصر بسال 1292 و 1321 بچاپ رسیده است .
9- حاشیة علی متن البردة للبوصیری چ بولاق1302، مصر 1304. در حاشیه آن شرح الشیخ خالد الازهری علی البردة طبع شده . چ مطبعةالمیمنیة 1308 و مطبعةالازهریة 1308 و مطبعةالشرفیة 1311.
10- حاشیة علی متن السلم المرونق للاخضری (در منطق)، در حاشیه آن متن السلم چاپ شده در مطبعةالکاستلیة بسال 1282 و بضمیمه تقریر الشیخ الانبابی در بولاق در سالهای 1286 و 1297 و مطبعةالخیریة 1304 و مطبعةالمیمنیة 1306 و مطبعةالازهریة 1308 بچاپ رسیده است .
11- حاشیة علی متن السمرقندیة فی الاستعارات (بلاغت ) چ مطبعة المیمنیة بسال 1324.
12- حاشیة علی متن الشمائل النبویة للترمذی . رجوع به المواهب اللدنیة علی الشمائل المحمدیة (شماره 17) شود.
13- حاشیة علی مولد الشیخ احمد الدردیر چ مطبعةالخیریة 1304.
14- رسالة فی علم التوحید چ مطبعة المدارس بسال 1289 ومطبعه شرف بسال 1307.
15- فتح الخبیر اللطیف بشرح متن الترصیف ، و آن شرحی است بر الترصیف ابن عیسی عمری معروف به مرشدی (صرف )، چ مطبعةالمیمنیة بسال های 1310 و 1332 و در سال 1313 در مصر طبع شده است .
16- فتح رب البریة علی الدرة البهیة نظم الاجرومیة للعمریطی . در حاشیه آن الدرة البهیة مذکور در مطبعه محمد مصطفی بسال 1302 و مطبعةالمیمنیة بسال 1309 چاپ شده است .
17- المواهب اللدنیة علی الشمائل المحمدیة، و آن حاشیه ایست بر شمائل الترمذی ، و در حاشیه آن متن شمایل چاپ شده است . طبع بولاق بسال های 1276 و 1302 و مطبعه محمد مصطفی 1301 و مطبعةالمیمنیة 1309 و 1330.
باج پران
از سانسکریت وایوپرانا پران بمعنی «اول القدیم » است ، و هندوان به هیجده پران قایل بودند و اکثر آنها به اسماء حیوان و انسان و فرشتگان مسمی بودند، یکی از آنها باج پران است بمعنی ریح (باد). رجوع به تحقیق ماللهند صص 62-63 و فهرست همان کتاب شود.
باجرمق
خره ایست نزدیک دقوقا. (معجم البلدان ).
باچوکی
الیزا نام خواهر ناپلئون بزرگ است . در تاریخ 1777 م . در آیاچو متولد شده و در سال 1797 با فلیکس باچوکی ازدواج نموده و بعد از دو سال بپاریس رفته و با مشهورترین ادبای عصر مناسبات دوستانه داشته ، در سنه 1805 شوهرش به پرنسی «پیومینو ولوکه » نایل گشت ولی در واقع فرمانفرمایی در ید اقتدار این بانو بود. وی در تاریخ 1809 سمت شاهزاده خانم بزرگ طوسکانه را پیدا کرده و در سال 1814خلع شده ، اول به بولونی و بعد به آلمان رفته و در سنه 1830 در تریست درگذشت . (قاموس الاعلام ترکی ج 2).
باج تپه
محلی در استرآباد، قرب فوجرد، شغال تپه . (سفرنامه مازندران و استرآباد رابینو بخش انگلیسی ص 85).
باجرمی
مولد و مسقط راس سرافیون (سرابیون ) ، طبیب معروف . (تاریخ الحکماء قفطی چ لیپزیک ص 431 س 7). و رجوع به عیون الانباء ج 1 ص 109 شود.
باجگیران
دهی جزء دهستان سربند سفلی بخش سربند شهرستان اراک در 33000گزی جنوب آستانه و 15000گزی ایستگاه فوزیه . کوهستانی ، سردسیر. سکنه آن 362 تن و آب آن از قنات و رودخانه است . محصول آن غلات ، بن شن ،پنبه ، انگور و میوه جات . شغل اهالی زراعت ، گله داری ، قالیچه بافی . راه مالرو دارد و از طریق ایستگاه فوزیه اتومبیل میتوان برد. (فرهنگ جغرافیائی ایران ج 2).
باجول
(اِخ ) ابونصر پدر باجول و دیگر پیوستگان ایشان از تیرمردان بوده اند. (فارسنامه ابن البلخی ص 144). و ابونصر تیرمردانی پدر باجول در روزگار فتور آنرا [اسپیدز را] عمارت کرد. (ایضاً ص 158).
باچون
دهی از دهستان فراشبند بخش مرکزی شهرستان فیروزآباد در 35هزارگزی شمال باختر فیروزآباد، کنار راه عمومی فراشبند بفیروزآباد. دامنه ، گرمسیر. سکنه آن 356 تن است . آب آن از چشمه و محصول آن غلات ، برنج ، انجیر، خرما، لیمو و شغل اهالی زراعت و باغداری و صنایع دستی زنان ، گلیم بافی است . (فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7).