لغت‌نامه دهخدا | کلماتی که با 'ق' شروع می شوند

رجوع به قاسم بن حسین شود.

دهی است جزء دهستان افشاریه ساوجبلاغ بخش کرج شهرستان تهران در 24هزارگزی باختر کرج . در جلگه واقع و هوای آن معتدل است . 135 تن سکنه دارد. آب آن از قنات و رود کردان و محصولات آن غلات ، بن شن ، انگور، صیفی و لبنیات است . شغل مردم آن زراعت و گله داری است . راه مالرو دارد و از طریق قهوه خانه پل کردان که سر راه شوسه کرج به قزوین است ماشین میرود. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 1).

رجوع به قاسم بن نصیربن وقاص و قاسم بیانی شود.

یکی از پرخوران مشهور عرب است . در شرح پرخوری وی داستانها گفته اند. رجوع شود به العقد الفرید ج 3 ص 384 به بعد و مروج الذهب چ پاریس ج 5 صص 401 - 402 و ج 6 ص 215 و 218 و ج 7ص 170 و ج 8 ص 110 و کتاب البخلاء جاحظ ص 215 و 216 و اغانی ج 2 صص 181 - 190 و شذرات الذهب فی اخبار من ذهب ج 1 ص 127 و فصل ششم از باب دوم از قسم سوم از فن دوم از کتاب نهایة الارب فی فنون الادب نویری و مستطرف ج 1ص 214 و 215 و کتاب التاج جاحظ ص 11 و جز اینها شود.

دهی است از دهستان علی آباد بخش مرکزی شهرستان شاهی . در 8هزارگزی شمال خاوری شاهی و 3هزارگزی شوسه شاهی به ساری . در دامنه واقع، هوائی معتدل مرطوب دارد. دارای 360 تن سکنه است . آب آن از چشمه و قنات و محصول آن غلات ، برنج ، پنبه ، کنجد، توتون ، ابریشم . شغل مردم زراعت و کارگری در کارخانجات صنایع دستی زنان بافتن پارچه ابریشمی و کرباس ، راه مالرو دارد. (فرهنگ جغرافیائی ایران ج 3).

رجوع به قاسم بن محمدبن قاسم شود.

دهی است از دهستان گنبکی بخش فهرج شهرستان بم . در 20000گزی جنوب فهرج و 3000گزی راه فرعی بم به ریگان . در جلگه واقع است . هوای آن گرمسیر مالاریائی است . سکنه آن 148 تن و آب آن از قنات ، محصول آن غلات ، خرما و حناء است . شغل مردم آن زراعت است . راه فرعی دارد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 8).

سید علی بن نصربن هارون بن ابوالقاسم حسینی یا موسوی تبریزی ملقب به معین الدین یا صفی الدین و متخلص به قاسم و مشهور به قاسمی و شاه قاسم ، عارفی است فاضل و شاعری است ماهر از اکابر صوفیه و عرفای قرن نهم هجری که در اصول طریقت و سیر و سلوک دست ارادت به سلطان صدرالدین موسی بن شیخ صفی الدین سید اسحاق اردبیلی جد سلاطین صفویه داده و در خدمت آن پیر روشن ضمیر ریاضات بسیاری کشیده و هم از طرف او به قاسم الانوار ملقب گردیده و صحبت شاه نعمت اللّه ولی ماهانی رانیز دریافته و در قزوین و سمرقند و گیلان و هرات و خراسان سیاحتها کرده و در هرات به ارشاد عباد آغازیده و محل توجه عامه گردیده و نفوذ بسیار داشته و به همین جهت شاهرخ میرزا به هراس افتاده و صلاح شاه را در بیرون شدن قاسم از هرات دیدند. قاسم مدتی در بلخ و سمرقند روزگار گذرانید و مشمول عنایت الغبیک گردید و سرانجام در اثنای مراجعت به وطن خود در قریه خرجرد یاقصبه لنکر جام از توابع نیشابور به مناسبت لطافت آب و هوا اقامت کرد و به سال 835 یا 837 یا 838 ه' . ق. در همانجا وفات یافت و در اواخر قرن نهم به امر امیرعلی شیرنوائی عمارتی زیبا بر قبر وی بنا کردند. وی تالیفاتی دارد. او راست : 1- انیس العاشقین . این کتاب مثنوی فارسی است . 2- تذکرة الاولیاء یا مقامات العارفین و این نیز مثنوی است . 3- دیوان شعر مشتمل بر غزلیات و قطعات و رباعیات و این دیوانی است نیکو و بیشتر آن در تصوف و نصیحت است و یک نسخه خطی آن به ضمیمه دیوان حافظ به شماره 202 و یک نسخه دیگر که علاوه بر غزلیات و قطعات و رباعیات او شامل دو مثنوی مذکور هم هست و در حاشیه دیوان کمال خجندی از اول تا آخر نوشته شده اند به شماره 266 در کتابخانه مدرسه سپهسالار جدید تهران موجود است . این اشعار از اوست :
از هر طرفی چهره گشائی که منم
در هر صفتی جلوه گر آئی که منم
با اینهمه گه گاه غلط می افتم
نادان کس و بله روستائی که منم .

#

رجوع به قاسم بن عیسی بن ناجی شود.

دهی است از دهستان اوچ تپه بخش ترکمان شهرستان میانه . در 10هزارگزی باختر میانه و 9هزارگزی شوسه تبریز به میانه و 3هزارگزی خط آهن میانه به تهران واقع و کوهستانی است و هوائی معتدل و 102 تن سکنه دارد. آب آن از چشمه و محصول آن غلات ، حبوبات و شغل اهالی زراعت و گله داری است . راه مالرو دارد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4 ص 346).

رجوع به قاسم بن قطلوبغا شود.

دهی است از دهستان جلگه افشاردرم بخش اسدآباد، شهرستان همدان . در 18000گزی جنوب باختر اسدآباد، بین موسی آباد و لک لک . در جلگه واقع است . هوای آن سردسیر مالاریائی است سکنه آن 314 تن . آب آن از قنات و چشمه ، محصول آن غلات ، لبنیات ، تریاک ، حبوبات . شغل اهالی زراعت و گله داری صنایع دستی زنان : گلیم و جاجیم بافی است ، راه در فصل خشکی اتومبیل رو است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).

قصبه ای است نزدیک شهر مرشدآباد در ایالت راجچاهی در بنگاله هندوستان و به علت منسوجات ابریشمی معروف است . (از قاموس الاعلام ترکی ).

ابن محمد پزشک بود و در بیمارستان منصوری قاهره به تدریس طب اشتغال ورزیدو به تولیت مشیخه رواق مغربیان ازهر نائل گشت . شعرهم دارد. وی به سال 1193 ه' . ق. وفات یافت . رجوع به الجبرتی ج 2 ص 54 و الاعلام زرکلی طبع 2 ج 6 ص 18 شود.

رجوع به قاسم حلاق شود.

مکنی به ابوعبدالرحمن . بنده معاویه بود. عبدان مروزی وی را در شمار صحابه یاد کرده است . (الاصابه چ 1325 جزء 5 ص 282).

ده کوچکی است از دهستان پشت بسطام بخش قلعه نو شهرستان شاهرود. در 17 هزارگزی جنوب قلعه نو. دارای 45 تن سکنه است . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 3).

رجوع به قاسم بن محمدبن یوسف شود.

رجوع به قاسم بن محمدبن ثانی شود.

یکی از اکابر که ازطرف میرزا یادگار محمد بامداد پادشاه آذربایجان و عراق منصب امارت داشت . (حبیب السیر چ خیام ج 4 ص 143).