حویشی
اماله حواشی ج ِ حاشیة. (از آنندراج ) (از غیاث ).
حوشیت
ناآمیزگاری . (منتهی الارب ). رجوع به حوشیة شود.
حومه باختری
یکی از دهستان های ششگانه شهرستان رفسنجان ، در باختر رفسنجان واقع و حدود آن بشرح زیر است : از طرف شمال به دهستان نوق و ارتفاعات داوران ، از طرف خاور به دهستان حومه خاوری ، از طرف جنوب به ارتفاعات پاریز و گود احمر و از طرف باختر به ارتفاعات شهر بابک و دهستان کشکوئیه . منطقه ای است در جلگه ، هوای آن معتدل و در اثر نزدیک بودن بکویر در تابستان قدری گرم میشود. از قنوات مشروب میشود و آب مشروبی بیشتر آبادیهای دهستان شور است . محصولاتش غلات ، پسته و پنبه است . اهالی به کشاورزی و گله داری گذران میکنند. از 73 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده و سکنه آن در حدود 10200 تن میباشد.آبادیهای این دهستان نزدیک بهم و اتومبیل میتواند بتمام آبادیها برود. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
حویطب
ابن عبدالعزی . از معاهدین کفار قریش در مخالفت با پیغمبر اسلام . رجوع به حبیب السیر ج 1 ص 139، 174 و تاریخ گزیده وتاریخ اسلام ص 94 و امتاع ج 1 ص 67، 280، 290، 294، 297، 330، 340، 357، 392، 405، 424 و بیان و تبیین ج 2 ص 258 و العقد الفرید ج 4 ص 115، 243 و منتهی الارب شود.
حومه باوندپور
نام یکی از دهستانهای بخش مرکزی شهرستان شاه آباد و حوزه سه آمار باوندپور است . قراء این دهستان اطراف شهر شاه آباد در طول و طرفین شوسه شاه آباد بکرمانشاه واقع شده . هوای آن سردسیری است . از چشمه ها و زه آب رودخانه مشروب میشود. محصولاتش غلات ، حبوبات و لبنیات . شغل اهالی کشاورزی و گله داری است . از 56 آبادی تشکیل شده و جمعیت آن در حدود 15 هزار تن میباشد. راه شوسه کرمانشاه - شاه آباد - قصرشیرین از وسطدهستان میگذرد. برای حمل چغندر به اکثر قراء راه فرعی اتومبیل رو دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
حویق
دهی است جزو دهستان گرگانرود شمالی بخش مرکزی شهرستان طوالش . ناحیه ای است واقع در جلگه ، مرطوب و مالاریائی . دارای 1251 تن سکنه . از رودخانه حویق مشروب میشود. محصولاتش برنج ، لبنیات ، عسل ، گیلاس و سیب زمینی است . اهالی به کشاورزی و گله داری گذران میکنند. در حدود 80 باب دکان دارد. اداره شیلات ، گمرک و مرکز دسته ژاندارمری در آنجاست . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2).
حولل
ج ِ حائل . (منتهی الارب ).
-حائل حولل و حائل حول ; مبالغه است یا آنکه یکسال باردار نشود آنرا حائل گویند و آنکه دو سال باردار نشود حایل حول و حائل حولل . (منتهی الارب ).
حومه خاوری
یکی از دهستانهای ششگانه شهرستان رفسنجان که در خاور رفسنجان واقع است . ناحیه ای است واقع در جلگه . هوای آن معتدل و در اثر نزدیک بودن بکویر در تابستان قدری گرم میشود. آب مشروب بیشتر ازآبادیهای دهستان کمی شور است . محصولاتش غلات ، پسته ، پنبه و لبنیات . اهالی به کشاورزی و گله داری گذران میکنند. این دهستان از 58 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده است . سکنه آن در حدود 11900 تن میباشد. آبادیهای این دهستان نزدیک بهم است و ماشین میتواند بتمام آبادیهای عمده آن برود. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
حویگان
دهی است از دهستان گل فریز بخش خوسف شهرستان بیرجند. از قنات مشروب میشود. محصولاتش غلات . اهالی به کشاورزی گذران میکنند.راه آن مالرو است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
حیاطداود دشتستان
(ناحیه ...) شمالی بندر بوشهر. درازی این ناحیه از مال محمود تا جزیره پنج فرسنگ، پهنای آن از قریه رودشور تا پوزه گاه فرسنگی بیشتر. محدود است از جانب جنوب و مشرق بناحیه شبان کاره دشتستان و از شمال بناحیه گناوه و از سمت مغرب بدریای فارس . محصول آن گندم و جو دیمی و نخلستان است . قصبه این ناحیه بندر ریگ است که پیش از آبادی بندر بوشهرتاجرنشین دریای فارس بود که کشتیهای بزرگ پر از مال التجاره هندوستان را در جزیره خارک که نزدیک به پنج فرسنگ میانه جنوب و مشرق بندر ریگ است ، خالی نموده بتدریج با کشتیهای کوچک وارد بندر ریگ می نمودند و اکنون از رونق تجارتی افتاده است . چهل و سه فرسنگ از شیراز و ده فرسنگ بیشتر از بوشهر دور افتاده است و این ناحیه مشتمل بر نه آبادیست . (فارسنامه ابن بلخی ).
حیثیت
وضع. اسلوب . (آنندراج ). نظر. لحاظ. اعتبار: و شوکت و صولت مائی و منی بحیثیتی میراند که ... (ترجمه محاسن اصفهان ). ...تا به حیثیتی که چون بجوار ایزدی واصل شد... (تاریخ قم ).
حیدرکانلو
دهی است از دهستان منجوان بخش خداآفرین شهرستان تبریز. در 21500گزی شوسه اهر به کلیبر. دارای 235 تن سکنه است . از دو رشته قنات مشروب میشود. محصولاتش غلات و حبوبات است . اهالی به کشاورزی و گله داری گذران میکنند.راه آن مالرو است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).
حویلان
دهی است از دهستان کاغذ بخش دورود شهرستان بروجرد. ناحیه ای است کوهستانی و سردسیری . از چشمه مشروب میشود. محصولاتش غلات . اهالی به کشاورزی و گله داری گذران میکنند. صنایع دستی آنان قالی بافی است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6).
حیاططویله
دهی است از دهستان چناران بخش حومه شهرستان مشهد، واقع در 64هزارگزی شمال باختری مشهد و جنوب کشف رود. ناحیه ای است واقع در جلگه ،معتدل . دارای 354 تن سکنه است . از قنات مشروب میشود. محصولاتش غلات ، چغندر و سیب زمینی . اهالی به کشاورزی گذران میکنند. راه آن مالرو است . به اصطلاح محلی حیطه طویله نیز میگویند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
حیدر کرار
لقبی است امیرالمومنین علی بن ابیطالب (ع ) را:
کفوی نداشت حضرت صدّیقه
گر می نبود حیدر کرارش .
ناصرخسرو.
حیراء
حائرة. (اقرب الموارد). رجوع به حائرة شود.
حیاک
بافتن جامه . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). رجوع به حوک و حیاکة شود.
حید
تندی کرانه هر چیزی .
تندی که از کوه بیرون آمده باشد و مانند بازو شده . (اقرب الموارد) (منتهی الارب ) (آنندراج ). بلندی که از کوه بیرون خاسته بود. (مهذب الاسماء). ج ، احیاد، حیود. هر کوهی خرد تنها بسیار کج . (منتهی الارب ). گره شاخ بز کوهی . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). ج ، حیود، احیاد، حِیَد. (آنندراج ) (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). مثل و نظیر. (اقرب الموارد). و بکسر حاء نیز آید. (اقرب الموارد). مثل و مانند. (منتهی الارب ). (مص ) حَیَدان . مَحید. حُیود. حَیدَه . حَیدودة. میل کردن و بگشتن . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). بگردیدن . (المصادر زوزنی ). بگشتن . (ترجمان عادل بن علی ).
حیدر کرهرودی
میر حیدر کرهرودی ، ولد میر علاءالدین منصور از شاعران است .جوانی بسیار قابل است و همت و سخاوتش شهرت دارد. خطخوب مینویسد و شعر خوب میگوید. این ابیات او راست :
از شکاف سینه گفتم حال دل را بنگرم
نیم بسمل طایری دیدم که در خون می طپد.
چند از نوید آمدنت بیخبر شوم
یک بار بی خبر ز در خانه ام درآ.
رجوع به تذکره مجمع الخواص ص 83 شود.
حیراجی
نورالدین محمد عبداللّه . پزشک سلطان شاه جهان شهاب الدین مغولی از سلاطین هندوستان است . او راست : کتاب الفاظالادویه فی المواد الطیبه و المفردات . (از معجم المطبوعات ).