رازلق
ناحیه ای است در سنجاغ سیروز از ولایت سالانیک و مرکب از 12 قریه است . سرزمینی حاصلخیز و دارای حبوب گوناگون است 10 جامع شریف و 2 مدرسه و 13 کلیسا دارد. (از قاموس الاعلام ترکی ).
رادمنش
کریم الطبع.(آنندراج ). کریم طبع و سخاپیشه . (برهان ):
رادمنش پیر جهاندیده ای
در همه اخلاق پسندیده ای .
رکن الدین بکرانی (از شعوری ج 2 ورق 7).
رادیوآکتیو
یا رادیوآکتیف . جسمی که از خود پرتو مجهول بیرون دهد و تاثیرات الکتریکی تولید کند. رجوع به رادیوآکتیویته شود.
رارای
دهی میان نسف و کش: به دیهی که رارای خوانندمیان نسف و کش فرودآمد با لشکر جورجان و ختل و صغانیان و دیگر اطراف بدو پیوست . (ترجمه تاریخ یمینی ).
رازسهریه
ظاهر مصحف رازدبیریه است و آن بگفته ابن الندیم بنقل از ابن المقفع از خطوط سبعه ایران قدیم بوده است که ملوک اسرار خویش مینوشتند و عدد حروف و اصوات آن چهل بوده است و در آن هیچ لغتی از نبطیه نبوده است . (الفهرست ابن الندیم چ مصر ص 21). رجوع به رازدبیره و رازدبیریه شود.
رازلیق
دهی است از دهستان رازلیق بخش مرکزی شهرستان سراب که در پنج هزارگزی شمال سراب واقع است و 5 هزار گز به شوسه سراب به تبریز فاصله دارد. ناحیه ای است جلگه و معتدل و ساکنان آن 3003 تن میباشند. آب آن از چشمه تامین میشود و محصول آن غلات و حبوب است . شغل ساکنان آنجا زراعت و گله داری است وراه آن مالرو است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).
رادومیسل
یکی از شهرهای اوکرائین روسیه است که درنزدیکی کیف واقع شده و دارای 12445 نفر جمعیت است .
رادیوآکتیویته
اجسام رادیوآکتیو. در سال 1897 م . بکرل دانشمند فرانسوی ملاحظه نمود که چون املاحی از اورانیوم را در جعبه فلزی قرار دهیم با وجود آنکه با خارج ارتباطی ندارند املاح اورانیوم اشعه ای از خود بخارج میفرستند که بر روی صفحه حساس عکاسی اثر مینماید بعداً مادام کوری ملاحظه نمود که این خاصیت در توریوم نیز وجود دارد پس از آن بکشف ماده دیگری از سنگ معدن اورانیوم موفق شد موسوم به پشبلاند که فوقالعاده فعال تر از اورانیوم خالص میباشد و از آن رو موفق به کشف رادیوم در املاح فوقالذکر گردید. امروزه در حدود 30 عنصر نظیر اورانیوم کشف شده است . این اجسام رارادیوآکتیو نامند و خاصیتی در این اجسام وجود دارد که این اجسام میتوانند بخودی خود اشعه ای خارج نمایندکه به رادیوآکتیویته موسوم است . باید دانست که رادیوآکتیویته از خواص اتم میباشد و آزمایش نشان داده که این اشعه در اثر تجزیه هسته مرکزی اتم بوجود می آید. مهمترین عناصر رادیوآکتیو عبارتند از اورانیوم ، توریم ، رادیوم ، آکتینیوم .
تشعشع اجسام رادیوآکتیو - از تاثیر یک حوزه مغناطیسی بر روی اشعه ایجادشده توسط یک جسم رادیوآکتیو معلوم شده که اجسام رادیوآکتیو دارای سه نوع اشعه میباشند. 1- اشعه a (آلفا) که ازذراتی تشکیل شده اند که دارای الکتریسته مثبت میباشند این ذرات از هسته مرکزی اتم هلیوم (هلیون ) تشکیل شده اند این اشعه بطرف چپ حوزه مغناطیسی H منحرف میشوند این اشعه هوا را یونیزه مینمایند. قابلیت نفوذ آنها خیلی کم است بطوریکه یک صفحه کاغذ مانع عبور آنهامیگردد. 2- اشعه b (بتا) که از ذراتیکه دارای الکتریسته منفی میباشند تشکیل شده و با سرعت زیادی پرتاب میشوند و این ذرات که از الکترن تشکیل شده با سرعت 290000 کیلومتر در ثانیه حرکت مینمایند. این اشعه bنظیر اشعه کاتودیک میباشند ولیکن سرعت و قابلیت نفوذشان بیشتر است و بطرف راست حوزه مغناطیسی H منحرف میشوند. 3- اشعه g (گاما) که از اشعه X با طول موج فوقالعاده کوتاه تشکیل شده اند و بهیچوجه حوزه مغناطیسی بر روی آنها اثر نداشته و بطور مستقیم خارج میشوند چون طول موج آنها کوتاه و در حدود 01/0 انگسترن میباشد قابلیت نفوذ این اشعه فوقالعاده است . بطوریکه بعضی از انواع اشعه g حاصل از رادیوم میتوانند ازورقه سرب به ضخامت چندین سانتیمتر عبور نمایند امروزه فرض میکنند که اشعه X از برخورد اشعه b با اتمهای اجسام رادیوآکتیو حاصل میشوند. تشعشع اجسام رادیوآکتیو با آزاد شدن مقداری انرژی بشکل حرارت همراه است مادام کوری با قرار دادن رادیوم در یک کالریمتر ملاحظه نمود که یک گرم رادیوم در یک کالریمتر پس از یک ساعت 135 کالری حرارت تولید میکند.
موارد استعمال اجسام رادیوآکتیو - در طب برای معالجه بعضی از امراض از قبیل سرطان و سل بکار میرود و برای این منظور بیشتر از رادیوم استفاده میشود. (فیزیک سال ششم طبیعی رفیعزاده بروخیم حاج سیدجوادی ).
راز
مهتر بنایان . ج ، رازة. و فی الحدیث : کان راز سفینة نوح جبرئیل علیه السلام ; ای راس مدبری السفینة. (منتهی الارب ). رئیس بنایان و اصل آن رائز است چون شاک و شائک . (از اقرب الموارد). بنا. گلکار. (ناظم الاطباء):
جان ز دانش کن مزین تا شوی زیبا از آنک
زیب کی گیرد عمارت بی نظام دست راز.
سنائی .
رازع
شهری است در مغرب که دارای معدن نقره است . (الجماهر بیرونی ص 269).
رازم
شتر بر زمین مانده از لاغری . ج ، رُزّام : ناقة رازم : ای ذات رِزَمة. (منتهی الارب ) (آنندراج ). شتری که از لاغری برنخیزد. (از اقرب الموارد).
رادن
اسم فاعل از ردن . رجوع به رَدن و رَدَن شود.
(اِ) زعفران . سرخی به زردی آمیخته . و منه بعیر رادنی و ناقة رادنیة;ای ، خالطت حمرته صفرة. (منتهی الارب ) (آنندراج ). احمر رادنی : خالطت حمرته صفرة کالورس . (اقرب الموارد).
رادیوس
بمعنی استخوان زند اعلی . (فرهنگ نفیسی ). رجوع به ترکیب زند اعلی در ذیل زند شود.
رازان
دهی است ازدهستان ژان بخش دورود شهرستان بروجرد واقع در 30 هزارگزی جنوب باختری دورود. محلی کوهستانی و سردسیر و سکنه آن 880 تن است که شیعی مذهبند و به لهجه لری فارسی سخن گویند. آب آن از رودخانه و چشمه و محصول آن غلات ، لبنیات ، حبوبات و شغل اهالی زراعت و گله داری وراه آن مالرو است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6).
رازفشانی
آشکار کردن راز. کشف اسرار. آشکار و پیدا کردن راز:
سر طلبی تیغزبانی مکن
روزنه ای رازفشانی مکن .
نظامی .
راز ماندن
کشف نشدن . نهان ماندن . مخفی ماندن . پوشیده ماندن:
مرا بعشق تو طشت ای پسر ز بام افتاد
چه راز ماند طشتی بدین خوش آوازی .
سوزنی .
رادنی
منسوب به رادن . رجوع به رادن شود.
رادیوسکپی
مشاهده مستقیم درون اجسام کدر بکمک اشعه نافذ «اشعه مجهول » که بدرون آن تابانیده میشود . پرتوبینی . از این کار در پزشگی به منظور تشخیص بیماری و پیشگیری های بیماریها استفاده میشود.
رازق
رساننده روزی . (از اقرب الموارد). پیدا کننده روزی و دهنده آن . (آنندراج ). روزی دهنده . (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب ): و همه به وحدانیّت خالق و رازق خویش معترف میباشند. (کلیله و دمنه ).
پس معانی همچو اعیان خلقهاست
رازق خلق معانی هم خداست .
مولوی .