متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
[ 51 ]
203 از خطبههاى آن حضرت ( ع ) است :
اَللَّهُمَّ أَيُّمَا عَبْدٍ مِنْ عِبَادِكَ سَمِعَ مَقَالَتَنَا اَلْعَادِلَةَ غَيْرَ اَلْجَائِرَةِ وَ اَلْمُصْلِحَةَ فِي اَلدِّينِ وَ اَلدُّنْيَا غَيْرَ اَلْمُفْسِدَةِ فَأَبَى بَعْدَ سَمْعِهِ لَهَا إِلاَّ اَلنُّكُوصَ عَنْ نُصْرَتِكَ وَ اَلْإِبْطَاءَ عَنْ إِعْزَازِ دِينِكَ فَإِنَّا نَسْتَشْهِدُكَ عَلَيْهِ يَا أَكْبَرَ اَلشَّاهِدِينَ شَهَادَةً وَ نَسْتَشْهِدُ عَلَيْهِ جَمِيعَ مَا أَسْكَنْتَهُ أَرْضَكَ وَ سمَاوَاتِكَ ثُمَّ أَنْتَ بَعْدُ اَلْمُغْنِي عَنْ نَصْرِهِ وَ اَلْآخِذُ لَهُ بِذَنْبِهِ نكوص : عقب نشينى كردن . « بار پروردگارا هر بنده از بندگانت كه گفتار عادلانهاى دور از ستمگرى و اصلاح طلبانه بدون مفسده ما را در امر دين و دنيا بشنود ولى پس از شنيدن از قبول آن خوددارى كند كارش جز خوددارى از يارى تو و كندى و سهلانگارى از بزرگداشت دين تو ، چيزى ديگر نيست ، ما تو را ، در برابر او به شهادت مىگيريم اى بزرگترين شاهدان ، و نيز تمام آنان را كه در آسمانها و زمينت اسكان دادهاى ، به گواهى بر ضد او فرا مىخوانيم ، آنگاه ، تو ما را از يارى او بىنياز كنندهاى و او را به گناهش مؤاخذه خواهى كرد . » اين فصل از سخنان امام جزئى از خطبهاى است كه در آن ياران خود را به
[ 52 ]
جنگ با اهل شام وادار مىكرد ، و اين قسمت را هنگامى بيان فرمود كه عدّه بيشترى از پيروانش دست از يارى او برداشته بودند .
حضرت ، در اين عبادتها ، خدا و فرشتگان و بندگانش را بر كسى كه سخنان عدالت خواهانه او را شنيده و سپس ، از آن اعراض كرده و از يارى دين خدا خوددارى كرده ، به شهادت و گواهى گرفته است ، امام ( ع ) با سخنانش كه راهنماى آنها و اصلاح كننده امور دين و دنياى آنان بود ايشان را به جهاد با دشمنان دين دعوت مىكرد ، ولى پاسخ آنها جز سر باز زدن از جنگ و نافرمانى از دستورات آن حضرت چيز ديگرى نبود ، لذا در اين سخنان خداى را به گواهى مىگيرد تا به اين وسيله ياران خود را به جنگ تشويق كند و از تاخير در آن باز دارد ، به اين گونه ، احساسات آنان تحريك مىشود و در برابر فرمان او سر فرود مىآورند و او را اطاعت مىكنند ، و نيز آن جا كه گفتار خود را به عدالت و اصلاح توصيف مىفرمايد ، توجه شنوندگان را به آن جلب مىكند .
در فرمايش امام ( ع ) : ثم انت بعده . . . خدايا تو كه بر حال او گواهى ما را از يارى و كمك او بىنياز مىكنى ، هشدارى به عظمت سلطه خداوندى و كوچك شمردن روحيه كسانى است كه از يارى دين سرپيچى مىكنند ، سرانجام در آخر خطبه عقوبت و كيفر الهى را تذكر داده و اشاره به آن فرموده است كه : سستى كردن از نصرت دين خدا گناه بزرگى است كه انسان مورد مؤاخذه و عذاب قرار مىگيرد . توفيق از خداوند است .