نهج البلاغه |

متن ترجمه آیتی ترجمه شهیدی ترجمه معادیخواه تفسیر منهاج البرائه خویی تفسیر ابن ابی الحدید تفسیر ابن میثم
362 امام ( ع ) فرمود : اَلْكَلاَمُ فِي وَثَاقِكَ مَا لَمْ تَتَكَلَّمْ بِهِ فَإِذَا تَكَلَّمْتَ بِهِ صِرْتَ فِي وَثَاقِهِ فَاخْزُنْ لِسَانَكَ كَمَا تَخْزُنُ ذَهَبَكَ وَ وَرِقَكَ فَرُبَّ كَلِمَةٍ سَلَبَتْ نِعْمَةً وَ جَلَبَتْ نِقْمَةً وثاق : ريسمان ، بند « سخن در بند تو است تا آن را نگفته‏اى ، امّا همين كه گفتى تو در بند آنى ، پس زبانت را نگاه‏دار چنان كه طلا و نقره را در خزانه قرار مى‏دهى . بسا كلمه‏اى كه باعث از دست رفتن نعمتى مى‏شود و عذاب و گرفتارى پيش مى‏آورد . » امام ( ع ) امر فرموده است كه از سخنى كه شايسته گفتن نيست و همچنين سخن نابجا ، زبان را نگه دارند ، و نگهدارى زبان را به اندوختن طلا تشبيه كرده است و وجه شبه اهميّت در نگهدارى است ، و از گفتن سخن ناروا به وسيله دو قياس مضمر بر حذر داشته است كه صغراى يكى از آنها عبارت : « الكلام . . . وثاقه » و كبراى مقدّرش چنين است : هر سخنى كه چنين باشد ، جز [ 733 ] در موردى كه سزاوار باشد ، شايسته گفتن نيست ، و كلمه « وثاق بند » استعاره است . و صغراى قياس دوم عبارت : « فربّ كلمة سلبت نعمة : بسا كلمه‏اى كه باعث از بين رفتن نعمتى گشته است ، و كبراى مقدّرش چنين است : و هر كلمه‏اى كه آن طور باشد پس بايد از گفتن آن دورى كرد و سخن اندك و استوار گفت :