متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
125 امام ( ع ) فرمود :
مَنْ أُعْطِيَ أَرْبَعاً لَمْ يُحْرَمْ أَرْبَعاً مَنْ أُعْطِيَ اَلدُّعَاءَ لَمْ يُحْرَمِ اَلْإِجَابَةَ وَ مَنْ أُعْطِيَ اَلتَّوْبَةَ لَمْ يُحْرَمِ اَلْقَبُولَ وَ مَنْ أُعْطِيَ اَلاِسْتِغْفَارَ لَمْ يُحْرَمِ اَلْمَغْفِرَةَ وَ مَنْ أُعْطِيَ اَلشُّكْرَ لَمْ يُحْرَمِ اَلزِّيَادَةَ و تصديق ذلك في كتاب الله قال الله في الدعاء اُدْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ 4 6 40 : 60 و قال في الاستغفار وَ مَنْ يَعْمَلْ سُوءاً أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اَللَّهَ يَجِدِ اَللَّهَ غَفُوراً رَحِيماً 1 14 4 : 110 و قال في الشكر لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ 5 7 14 : 7 و قال في التوبة إِنَّمَا اَلتَّوْبَةُ عَلَى اَللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ اَلسُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَرِيبٍ فَأُولئِكَ يَتُوبُ اَللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ كانَ اَللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً 1 21 4 : 17
[ 536 ]
« به هر كس كه چهار چيز را دادند ، از چهار چيز محروم نشده است : كسى را كه توفيق دعا دادهاند از رواى حاجتش نااميد نكردهاند ، و كسى را كه مأمور به توبه كردهاند ، از پذيرش آنان نااميد نساختهاند ، و كسى را كه دستور استغفار دادهاند از آمرزش محروم ننمودهاند و كسى كه خدا را سپاس گويد از فزونى نعمت محروم نگردد » . سيد رضى مىگويد :
« گواه اين سخن امام ( ع ) در قرآن مجيد است آنجا كه خداى متعال درباره دعا مىفرمايد : اُدْعُونى اَسْتَجِبْ لَكُمْ [ 44 ] و درباره استغفار مىگويد وَ مَنْ يَعْمَلْ سُوءً اَوْ يَظْلِمْ نَفْسهُ ثُمَّ يَسْتَغفِر اللَّهِ يَجِدُ اللَّه غَفُوراً رَحيماً [ 45 ] و درباره شكر مىفرمايد لَئنْ شَكَرْتُمْ لاَزيدَنَّكُمْ [ 46 ] و در مورد توبه مىگويد : اِنَّما التَّوبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذينَ يَعْلَمُونَ السُّوءَ بجِهالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَريبٍ فَأُولئكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ كانَ اللَّهُ عَليماً حَكيماً [ 47 ] .
چهار مورد اول اگر از روى خلوص انجام گيرند ، هر كدام باعث آمادگى نفس براى پذيرش صورت رحمت الهى از طرف صورت آفرين مىگردد . دعا زمينه براى پذيرش ، توبه باعث قبولى و از بين بردن اثر معصيت و گناه ، استغفار براى آمرزش و سپاسگزارى زمينه براى فزونى نعمت است . و شواهد و قراين خدايى بر طبق اقتضاى عمل انسانى ، گوياى به آن است .
[ 44 ] سوره مؤمن ( 40 ) آيه ( 60 ) يعنى : بخوانيد مرا تا اجابت كنم شما را .
[ 45 ] سوره انبيا ( 21 ) آيه ( 110 ) يعنى : كسى كه زشتكار يا ستمكار به خود بوده است ، آنگاه از خدا طلب آمرزش دارد خدا را بخشنده و مهربان خواهد يافت .
[ 46 ] سوره ابراهيم ( 14 ) آيه ( 7 ) يعنى : اگر سپاسگزار باشيد نعمت شما را افزون كنم .
[ 47 ] سوره نساء ( 4 ) آيه ( 17 ) يعنى : خدا توبه كسانى را كه از روى نادانى ناشايستى را به جا آورده و پس از آن زود توبه كنند ، خدا توبه آنها را پذير است ، و خدا دانا و حكيم است .