متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
397 امام ( ع ) فرمود :
اِفْعَلُوا اَلْخَيْرَ وَ لاَ تَحْقِرُوا مِنْهُ شَيْئاً فَإِنَّ صَغِيرَهُ كَبِيرٌ وَ قَلِيلَهُ كَثِيرٌ وَ لاَ يَقُولَنَّ أَحَدُكُمْ إِنَّ أَحَداً أَوْلَى بِفِعْلِ اَلْخَيْرِ مِنِّي فَيَكُونَ وَ اَللَّهِ كَذَلِكَ إِنَّ لِلْخَيْرِ وَ اَلشَّرِّ أَهْلاً فَمَهْمَا تَرَكْتُمُوهُ مِنْهُمَا كَفَاكُمُوهُ أَهْلُهُ « كار خير را انجام دهيد ، و كم آن را نيز ناچيز ندانيد ، زيرا كوچك آن ، بزرگ و كم آن زياد است نبايد كسى از شما بگويد ديگرى از من به انجام كار نيك سزاوارتر است ، اگر چنين بگويد به خدا سوگند كه چنان خواهد شد . زيرا هر يك از خير و شر اهلى دارد و هرگاه شما يكى از آنها را ترك گوييد به جاى شما اهلش آن را انجام خواهند داد . » امام ( ع ) دستور به انجام كار نيك داده و از كوچك شماردن آن هر چند
[ 756 ]
كه اندك باشد نهى فرموده است و بر اين مطلب وسيله قياس مضمرى واداشته است كه صغراى آن عبارت فانّ صغيره كبير و قليله كثير ، است ، يعنى در ارزش گذارى و نسبت به آن كسى كه نياز به آن كار خير دارد . آنگاه نهى كرده است از اين كه كسى بگويد : كه ديگرى از وى به كار نيك سزاوارتر است ، و اين كنايه از آن است كه شخصى كار را به اين حساب كه ديگرى بر آن سزاوارتر از اوست ترك گويد .
امّا عبارت فيكون و اللّه كذلك زيرا اين سخن گويندهاى كه كار نيك را ترك مىكند ، باعث مىشود كه آن شخصى كه اهل خير است آن كار را انجام دهد و كار به او نسبت داده شود .
و جمله : انّ للخير و الشّر اهلا . . . ترغيب به كار نيك و زنهار از كار بد است با تذكّر اين كه هر كدام از نيك و بد اهلى دارد كه بدان بسنده مىكنند ، البتّه وقتى كه نااهل آن را ترك كند و اهل خير از او بشنوند كه او نمىخواهد انجام دهد ،
آنان كار خير را انجام مىدهند و كار بد را به اهلش وامىگذارند .