متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
32 دهقانان شهر انبار ، امام ( ع ) را به هنگام رفتن به شام ، ملاقات كردند
[ 442 ]
و براى احترام از اسبها پياده شدند و در پيشاپيش آن بزرگوار شروع به دويدن كردند ، امام ( ع ) فرمود :
مَا هَذَا اَلَّذِي صَنَعْتُمُوهُ فَقَالُوا خُلُقٌ مِنَّا نُعَظِّمُ بِهِ أُمَرَاءَنَا فَقَالَ وَ اَللَّهِ مَا يَنْتَفِعُ بِهَذَا أُمَرَاؤُكُمْ وَ إِنَّكُمْ لَتَشُقُّونَ عَلَى أَنْفُسِكُمْ فِي دُنْيَاكُمْ وَ تَشْقَوْنَ بِهِ فِي آخِرَتِكُمْ وَ مَا أَخْسَرَ اَلْمَشَقَّةَ وَرَاءَهَا اَلْعِقَابُ وَ أَرْبَحَ اَلدَّعَةَ مَعَهَا اَلْأَمَانُ مِنَ اَلنَّارِ « اين چه كارى است ؟ » گفتند : « اين رسم ماست كه فرمانروايان خود را بدين وسيله احترام مىكنيم . » آنگاه امام ( ع ) فرمود : « به خدا قسم ، فرمانروايان شما در اين كار سودى نمىبرند و شما خود را در دنيا به زحمت انداختهايد و در آخرت به عذاب و بدبختى دچار مىكنيد . و چه زيانبخش است رنجى كه به دنبال آن كيفرى باشد ، و چه سودمند است آن آسايشى كه ايمنى از عذاب دوزخ را به همراه داشته باشد » .
اشتدّوا بين يديه ،
يعنى پيشاپيش او دويدند ، و بدبختى اخروى در همين است ، زيرا اين عمل تعظيم غير خداست .
حاصل سخن ، برحذر داشتن مردم از عملى است كه انجام دادند ، به وسيله قياس مضمرى كه صغراى آن عبارت : و اللّه . . . آخرتكم است . و به كبراى قياس با اين جمله اشاره فرموده است : و ما أخسر المشقّة و رائها العقاب ، كه در حقيقت چنين است و هر چه براى انسان رنجى داشته باشد كه به دنبال آن كيفرى باشد ، بدترين نوع خسارت است . و از طرفى به وسيله پيآمد آسايش و راحتى در دنيا به همراه ايمنى از آتش دوزخ آنان را به ترك اين عمل وادار نموده است ، گويا فرموده است : سزاوار است كه آنان اين زحمت را قبول نكنند ، زيرا ترك اين عمل باعث آسايش و راحتى به همراه ايمنى از آتش است ، و هر آنچه اين چنين باشد ،
بالاترين سودها خواهد بود . و البته اين عمل باعث بدبختى آنها
[ 443 ]
در آخرت است ، چون تعظيم غير خداست به نحوى كه جز براى خدا سزاوار نيست .