متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
113
و از خطبههاى آن حضرت است
شما را از اين دنيا مىپرهيزانم ، كه منزلگاهى است ناپايدار ، نه خانه ماندن و نه جايگاه قرار . خود را آراسته ، و به آرايش خويش شيفته است ، و ديگران را به زينت خويشتن فريفته . خانهاى نزد خداوند آن خوار و متاعى بيمقدار . حلال آن را به حرامش معجون داشته است ، و خوبى آن را به بدىاش مقرون و زندگانىاش را به مرگ آميخته است ، و در كاسه شهدش شرنگ ريخته است . خداوند تعالى آن را براى دوستانش نگزيد ، و در دادن آن به دشمنانش بخل نورزيد . خير آن اندك است ، و شرّ آن آماده ، فراهم آن پريشان ، و ملك آن ربوده ، و آبادان آن رو به ويرانى نهاده . آنچه ويران گردد ، خانه خوبى نيست و به كار نيايد ، و عمرى كه چون توشه پايان پذيرد ،
زندگانى به شمار نيايد . و روزگارى كه چون پيمودن راه به سر آيد ، دير
[ 111 ]
نپايد . آنچه را خدا بر شما واجب كرده مطلوب خود شماريد ، و توفيق گزاردن حقّى را كه از شما خواسته ، هم از او چشم داريد ، و پيش از آنكه مرگ شما را فرا خواند ، گوش به دعوتش بداريد . آنان كه خواهان دنيا نيستند ، دلهاشان گريان است ، هرچند بخندند ، و اندوهشان فراوان است ، هر چند شادمان گردند ، و با نفس خود در دشمنى بسيار به سر برند ، هر چند ديگران بدانچه نصيب آنان شده ، غبطه خورند .
ياد مرگ از دلهاى شما رفته است و آرزوهاى فريبنده جاى آن را گرفته . دنيا بيش از آخرت مالكتان گرديده و اين جهان ، آن جهان را از يادتان برده . همانا شما برادران دينى يكديگريد ، چيزى شما را از هم جدا نكرده ،
جز درون پليد و نهاد بد كه با آن به سر مىبريد . نه هم را يارى مىكنيد ، نه خير خواه هميد ، نه به يكديگر چيزى مىبخشيد ، و نه با هم دوستى مىورزيد .
شما را چه مىشود كه به اندك دنيا ، كه به دست مىآوريد ، شاد مىشويد ، و از بسيار آخرت ، كه از دستتان مىرود ، اندوهناك نمىگرديد ؟ و اندك دنيا را كه از دست مىدهيد ، ناآرامتان مىگرداند ، چندانكه اين ناآرامى در چهرههاتان آشكار مىشود ، و ناشكيبا بودن از آنچه بدان نرسيدهايد ، پديدار . گويى كه دنيا شما را خانه اقامت و قرار است ، و كالا و سود آن هميشه براى شما پايدار . چيزى شما را باز نمىدارد ، از آنكه عيب برادر دينى خود را كه از آن بيم دارد روياروى او بگوييد ، جز آنكه مىترسيد ، او همچنان عيب را كه در شماست به رختان آرد . در واگذاشتن آخرت و دوستى دنيا با هم يكدليد ، و هر يك از شما دين را بر سر زبان داريد . چنان از اين كار خشنوديد كه كارگرى كار خود را به پايان آورده ، و دوستى خداوند خويش را حاصل كرده .