متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
180
و از خطبههاى آن حضرت است
در نكوهش يارانش خدا را سپاس مىگويم بر آنچه در علم او گذشته است ، و بر هر كارى كه
[ 188 ]
مقدّر داشته است ، و بر اين گرفتارى كه با شما دارم گروهى كه از رفتارشان بيزارم . اى مردمى كه اگر امر كنم فرمان نمىبريد ، و اگر بخوانمتان پاسخ نمىدهيد ، اگر فرصت يابيد در گفتار بيهوده فرو مىمانيد 1 ، و اگر با شما بستيزند ، سست و ناتوانيد . اگر مردم بر امامى فراهم آيند ، سرزنش مىكنيد ، و اگر ناچار به كارى دشوار در شويد ، پاى پس مىنهيد . بىحميّت مردم 2 انتظار چه مىبريد چرا براى يارى برنمىخيزيد ، و براى گرفتن حقّتان نمىستيزيد 3 . مرگتان رساد ، يا خوارى بر شما باد 4 به خدا ، اگر مرگ من بيايد و به سر وقتم خواهد آمد ميان من و شما جدايى مىاندازد ، حالى كه همنشينىتان را خوش نمىدارم ، و با شما بودن چنان است كه گويى ياورى ندارم . راستى شما چه مردمى هستيد ؟ دينى نيست كه فراهمتان آرد ؟ غيرتى نداريد تا بر كارتان وادارد ؟ شگفت نيست كه معاويه ، بى سر و پاهاى پست را مىخواند ، و آنان پى او مىروند ، بىآنكه بديشان كمكى دهد ، يا عطايى رساند 5 ، و من شما را كه اسلام را يادگاريد و مانده مردم ديندار ، مىخوانم تا يارىتان دهم ، و بهره از عطا مقرّر گردانم ، و شما از گرد من مىپراكنيد ، و آتش مخالفت مرا دامن مىزنيد . فرمانى از من به شما نمىرسد كه نشانه خشنودى باشد و آن را بپسنديد يا نشانه آزردگى و در آن يك سخن باشيد .
آنچه بيشتر از هر چيز دوست دارم ، و مرا بايد ، مرگ است كه به سر وقتم آيد .
راه دانستن كتاب خدا را به شما نمودم ، و در حجّت را به روى شما گشودم ،
آنچه را نمىشناختيد به شما شناساندم ، و دانشى را كه به كامتان فرو نمىرفت ، جرعه جرعه به شما نوشاندم . اگر بودى كه كور مىديد ، و خفته بيدار مىگرديد . چه نادان مردمى كه رهبر آنان معاويه باشد و آموزگارشان پسر نابغه .