لغت‌نامه دهخدا | کلماتی که با 'ژ' شروع می شوند

یا «ماراتونیزی ». نام بندری در یونان واقع در پِلوپونِز، دارای هفت هزار تن سکنه .

نام اخلاف قیصر (ژول سزار). (ترجمه تمدن قدیم فوستل دکولانژ ص 481).

نام کرسی بخش در ایالت «اُرن » از ولایت آرژانتان ، دارای راه آهن و 917 تن سکنه .

نام امپراطریس رومی زن سِپتیم سِوِر و مادر کاراکالا. متولد به اِمز از بلاد شام در حدود سال 158 و متوفی بسال 217 م .

نام خاورشناسی طابع کتاب التنازع و التخاصم بین بنی امیة و بنی هاشم با مقدمه ای به زبان آلمانی بسال 1888 م . وی در تاریخ اسلامی مطالعه بسیار کرده و زبان عربی را نیز فراگرفته بوده است .

نام خاورشناس عربی دان ایتالیائی . مولف چهار مجلد لغت عربی و لاتین است و آن را در میلان به طبع رسانیده است .

نام مادر آلکساندر سِوِر. این زن را به کیش مسیحی میلی وافر بود و در سال 235 م . با پسرش به قتل رسید.

نام دانشمندی دوستدار آثار اسلامی . وی درقرن هجدهم میلادی می زیسته و کتاب طب خلف بن عباس را به لاتینی ترجمه کرده است .

نام زنی که به دستور پروشات مادر اردشیر دوم استاتیرا زوجه او رامسموم کرد. شرح آن واقعه چنین است : پروشات که از دیرگاهی قصد کشتن استاتیرا زن اردشیر را داشت بالاخره به دسایس و حیل نیت خود را اجرا کرد. او زنی در خدمت خود داشت ژی ژیس نام که مورد اعتماد تام ملکه و بر وی بسیار مسلط بود و همین زن بقول «دی نُن » آلت اجرای خیال فاسد پروشات گردید. شرح قضیه موافق نوشته های «دی نن » و کتزیاس و پلوتارک (زندگانی اردشیر فصل 21) با جزئی اختلاف چنین است : هر دو ملکه از چندی قبل آشتی کرده و ظاهراً نشان می دادند که منازعات و سوظن های دیرینه را فراموش کرده اند ولی باطناً از یکدیگر بیمناک بودند و غذا را از یک ظرف و از همان خوراک می خوردند.بعد پلوتارک گوید: در پارس مرغی هست که فضله ندارد و روده هایش پر از چربی است بنابراین تصور می کنند که غذای این مرغ از باد و شبنم است . این مرغ را رین تاسیس نامند، ولی کتزیاس این مرغ را رین داوس نامیده چنین گوید: پروشات در سر میز یکی از این مرغها را برداشته با کاردی که یک طرف آن را مسموم کرده بود به دو نیم تقسیم کرد، نیمی را که مسموم نشده بود خود برداشت و نیم مسموم را به استاتیرا داد. دی نُن گوید ملان تاس نامی مرغ را بریده قسمت مسموم را به استاتیرا داد. بهرحال از درد شدید و تشنج هائی که بعد برای ملکه حاصل شد او یقین کرد که مسموم گشته است و بفاصله چند ساعت درگذشت . شاه هم سوظن نسبت به پروشات حاصل کرد، زیرا درجه کینه و شقاوت او را خوب می دانست و برای اینکه در این باب حقیقت مطلب را بداند فرمود تمام خدمه و صاحب منصبان مادرش را توقیف و زجر کنند، ولی پروشات ژی ژیس را مدتها در منزل خود نگاه داشت و امتناع ورزید از اینکه او را به شاه تسلیم دارد، بالاخره این زن روزی اجازه گرفت به خانه اش برود و قراولان شاهی او را گرفتند و موافق قوانین پارسی که برای زهردهندگان مقرر است با زجر بکشتند، یعنی سرش را روی سنگ پهنی گذارده با سنگی دیگر چندان کوبیدند تا خرد شد و صورتش مسطح گردید. چنین است عقیده دی نن ، ولی کتزیاس گوید که ژی ژیس آلت اجرای قصد پروشات نبود و فقط بر خلاف میل خود از قضیه اطلاع داشت . (ایران باستان ج 2 ص 1096).

نام خواهر زن امپراطور سپتیم سِوِر. متولد در اِمِز و متوفی در حدود سال 225 م .

امیل دو. نام جریده نگار و سیاستمدار فرانسوی پسر الکساندر دوژیراردن ، متولد و متوفی در پاریس (1806-1881 م .).

نام سردار کارتاژی . وی بسال 241 ق.م . هنگام شورش و طغیان سربازان مزدور به قتل رسید.

تئودور گیوم ژان . نام خاورشناسی از مردم هلند، متولد در رُتردام بسال 1802 و متوفی بسال 1861 م . وی علاوه بر فن شرقشناسی مردی مذهبی و عالمی روحانی ودر لغت عرب بارع و در علوم اسلامی متتبّع بود و تعلیم و تدریس زبان عربی را در دانشگاه لیدن بعهده داشت و قصاید متنبّی و شعرای معاصر او را که از مدیحه سرایان سیف الدوله حمدانی بودند با ترجمه لاتینی انتشار داد و کتاب مراصدالاطلاع و معجم البلدان یاقوت را بسال 1859 م . در لیدن به طبع رسانید و کتاب «النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة» ابوالمحاسن تغری بردی و الخراج ابن آدم را طبع و درباره ابن سریح تتبع و هم در باب ابن قاسم عتیقی و کتاب المدونة تحقیق دارد. کتابی هم بنام هندلینگ در اصول فقه نوشته و معلوماتی مختصر از آراء شایعه با تعلیقات تاریخی نگاشته که دائرةالمعارف اسلام آن را جزءمصادر خود قرار داده است و نیز وی را رساله ای است بنام قواعد اسلامی که در آن قسمتی از عبادات و آداب مذهبی اسلامی را نگاشته و در موضوع حج تفصیل داده است .

لوکا. نام نقاش ایطالیائی از اهالی ناپل . و او را ایل فاپرستو نامند. مولد و وفاتش به ناپل بود (1632-1705 م .).

نام دهستان سِن ِ سفلی از ولایت روئن کنار سن ، دارای 870 تن سکنه . بدانجا خرابه های دیری است که بسال 654 م . سن فیلبر یا فیلیبر بنا کرده است .

لوئی گاسپار آمِدِه . نام قاضی و سیاستمدار فرانسوی ، دارای عنوان پر دفرانس ، متولد در ژکس (1781-1847 م .).

حالت و چگونگی ژولیده . پریشانی . رجوع به پریشانی شود.

نام بخش در دُردُنی از ولایت نُنْتْرُن کنار ایسلنسانت ، دارای 2464 تن سکنه .

نام خاورشناس عربی دان . وی لغت نامه ای به زبان عربی و لاتین نوشته است .

رجوع به ژیرده دروسی شود.