متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
395 آوردهاند كه امام ( ع ) در ميان جمعى از ياران خود نشسته بود ، زنى زيبارو از آنجا گذشت ، اصحاب بر او چشم دوختند ، امام ( ع ) فرمود :
إِنَّ أَبْصَارَ هَذِهِ اَلْفُحُولِ طَوَامِحُ وَ إِنَّ ذَلِكَ سَبَبُ هِبَابِهَا فَإِذَا نَظَرَ أَحَدُكُمْ إِلَى اِمْرَأَةٍ تُعْجِبُهُ فَلْيُلاَمِسْ أَهْلَهُ فَإِنَّمَا هِيَ اِمْرَأَةٌ كَامْرَأَتِهِ فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ ؟ اَلْخَوَارِجِ ؟ قَاتَلَهُ اَللَّهُ كَافِراً مَا أَفْقَهَهُ فَوَثَبَ اَلْقَوْمُ لِيَقْتُلُوهُ فَقَالَ ع رُوَيْداً إِنَّمَا هُوَ سَبٌّ بِسَبٍّ أَوْ عَفْوٌ عَنْ ذَنْبٍ رمق : نگاه كردن طموح البصر : بالا نگاه كردن هبيب ، الهباب : صداى قوچ موقع هيجان شهوت و طلبيدن ميش « ديدگان اين مردها به هوا دوخته شده و اين گونه نگاه باعث هيجان و انگيزش شهوت و خوشى است پس هر گاه كسى از شما به زنى كه خوش مىآيدش نگاه كرد بايد با همسر خود آميزش كند كه او زنى مانند وى است » پس مردى از خوارج گفت : خدا او را بكشد چه قدر داناست اصحاب از جا برخاستند تا او را بكشند . امام ( ع ) فرمود : « او را مهلت دهيد به جاى دشنام بايد دشنام داد يا از گناهش گذشت » . كلمه : فحول را براى آن افراد استعاره آورده است ، و هم چنين ، كلمه :
هباب را براى ميل آنها به آميزش استعاره آورده است .
امام ( ع ) آنان را به رهايى از فتنه آن نگاه ، وسيله آميزش با همسران راهنمايى كرده است ، و بر اين عمل وسيله قياس مضمرى ترغيب كرده است كه صغراى آن عبارت : فانّما هى امرأة كامرأة ، است ، يعنى همسر آن مرد زنى است
[ 755 ]
نظير آن زنى كه ديده است ، و كبراى مقدّر آن نيز چنين است : و هر كسى كه شبيه آن زن باشد ، جاى آن را مىگيرد .
امّا آن مرد خارجى كه لفظ كافر را بر امام ( ع ) اطلاق كرده است براى اين است كه امام ( ع ) از نظر خوارج خطاكار است و هر خطاكارى كافر است .
عبارت : انّما هو سبّ . . . بنابر اساس فضيلت عدالت است .