متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
133
و از خطبههاى آن حضرت است
دنيا و آخرت او را فرمانبردار است ، و سر رشته آن دو به دست پروردگار است . آسمانها و زمينها كليدهاى خويش بدو سپردند ، و درختان شاداب سبز فام ، هر بام و شام به درگاه او نماز بردند . از شاخههاى سبز خود آتش سرخ 1 افروختند و به فرمانش ميوههاى رسيده ، روزى و خوردنى 2 اندوختند .
و از اين خطبه است :
كتاب خدا در دسترس شماست ، زبان آن كند نيست ، گوياست .
خانهاى است كه پايههايش ويران نشود ، و صاحب عزّتى است كه يارانش را هزيمت نبود .
و از اين خطبه است :
او را هنگامى فرستاد كه پيامبران نبودند ، و مردم در كار دين گونه گونه راه مىپيمودند 3 . پس او را در پى پيامبران فرستاد ، و بدو مهر ختم بر صحيفه وحى نهاد . او براى رضاى خدا جهاد كرد ، با پشت به خدا كردگان ، و مشركان از فطرت برگشتگان .
[ 132 ]
و از اين خطبه است :
همانا ، دنيا نهايت ديدگاه كسى است كه ديدهاش كور است ، و از ديدن جز دنيا محجور ، و آن كه بيناست نگاهش از دنيا بگذرد و از پس آن خانه آخرت را نگرد . پس بينا از دنيا رخت بردارد ، و نابينا رخت خويش در آن گذارد . بينا از دنيا توشه گيرد ، و نابينا براى دنيا توشه فراهم آرد .
و از اين خطبه است :
و بدانيد كه هيچ چيز نيست ، جز كه دارندهاش از آن سير شود و از داشتن آن دلگير ، مگر زندگى كه بر آن چيزى نگزيند چه در مرگ آسايشى نبيند 4 .
و آن همانند سخن حكمت است 5 كه حيات دل مرده است و داروى جان افسرده . چشم كور را بينايى است و گوش كر را موجب شنوايى . سيراب كننده تشنه حقيقت است ، و در آن همه بىنيازى و سلامت 6 ، كتاب خدا كه : بدان راه حق را مىبينيد ، و بدان از حق سخن مىگوييد ، و بدان حق را مىشنويد . بعض آن بعض ديگر را تفسير كند ، و پارهاى بر پاره ديگر گواهى دهد . همه آيههايش ، خدا را يكسان شناساند ، و آن را كه همراهش شد ، از خدا برنگرداند .
شما كين يكديگر را در دل مىداريد ، و با هم ساختهايد و خود را دوست هم مىشماريد . همچون سبزه پارگين درونسو گنده ، و برونسو رنگين ، در دوستى آرزوها همرنگيد ، و در به دست آوردن مال با هم در جنگ . شيطان فريفتهتان ساخته است ، و غرور شما را به سرگردانى در انداخته . در اين پيكار كه بر پاست خداوند يارى خواسته من و شماست .