متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
[ 307 ]
133 خطبهاى از آن حضرت ( ع )
هم دنيا و هم آخرت مطيع و منقاد خداوندند و زمامشان به دست اوست . آسمانها و زمينها ، كليدهاى خود را تسليم او نمودهاند . درختان سبز و خرم هر بامداد و شامگاه در برابر او خاضعاند و براى او از شاخههاى خود آتشهاى تابناك ، از گلها و ميوهها ،
مىافروزند و به فرمان او و مشيت اوست كه ميوههاى رسيده به بار مىآورند .
از اين خطبه
و كتاب خدا در ميان شماست ، گويايى است كه زبانش از گفتن در نمىماند . سرايى است كه اركانش ويران نمىشود . پيروزمندى است كه يارانش به هزيمت نمىروند .
و هم از اين خطبه
او را به هنگامى كه در ميان مردم پيامبرانى نبود به رسالت فرستاد . مردم هر يك در كار دين سخنى مىگفتند پس ، محمد ( صلى اللّه عليه و آله ) را در پى رسولان بفرستاد و وحى را بدو پايان بخشيد . او در راه خدا با كسانى كه از خدا اعراض كرده بودند و نيز كسانى كه برايش شريك و همانند قرار داده بودند ، جهاد كرد .
و هم از اين خطبه
دنيا منتهاى ديده نابيناست ، كه نگاهش از آن درنمىگذرد و آنچه را ، كه در آن سوى آن است ، نمىبيند . آنكه اهل بصيرت است ، ديدگان گشوده و مىداند كه در آن سوى آن ،
سراى آخرت است . اهل بصيرت از دنيا دل بر مىكند و آنكه ديده باطنش نابيناست ،
از آن دل برنمىكند . بينا براى آخرت توشه برمىگيرد و نابينا براى زندگى دنيا .
و هم از اين خطبه
بدانيد كه هر كه را هر چه باشد ، روزى از آن سير مىشود و ملول مىگردد . تنها زندگى است كه از آن سير نمىشود ، زيرا در مرگ ، راحت و آسودگى نمىيابد .
و آن سخن حكمت است كه زندگى دل مرده است و بينايى ديده نابينا و شنوايى گوش ناشنوا و سيراب كردن است تشنه را و در همه آن بىنيازى است و سلامت .
كتاب خداست ، كه به يارى آن حق را مىبينيد و مىگوييد و مىشنويد . برخى از
[ 309 ]
آن ، برخى ديگر را تفسير مىكند و برخى از آن ، به برخى ديگر شهادت مىدهد . در دين خدا اختلاف ندارد و پيرو خود را از خدا منحرف نگرداند . شما در كينهورى ميان خود مصالحه كردهايد . دوستيهايتان همانند گياهى است كه در پارگين مىرويد ، با ظاهرى سبز و خرم و باطنى بدبو و رنجآور ، اگر با يكديگر راه صفا و دوستى مىسپريد ، انگيزه آن دوستى ، آمال و آرزوهاست و اگر با يكديگر دشمنى مىورزيد به انگيزه گرد آوردن مال و خواسته است . شما را آن ناپاك ، [ يعنى شيطان ] سرگردان ساخته و ، فريبش ، گمراه كرده است . خداوند است كه از او براى شما و براى خود يارى توانم خواست .