متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
132
و از خطبههاى آن حضرت است
او را سپاس مىگوييم بر آنچه گرفت و عطا فرمود ، و بر آنچه احسان كرد و آزمود . بر هرچه پوشيده است داناست ، هر راز نزد او هويداست . داناست بدانچه سينهها پوشيده دارد ، و ديدهها دزديده بدان نگرد ، و گواهى مىدهم كه خدا يكى است و جز او خدايى نيست ، و اينكه محمّد گزيده او و فرستاده اوست . گواهيى كه برابر است در آن آشكارا با نهان ، و دل با زبان .
از اين خطبه است :
به خدا كه ، سخن درست است و از روى بازى نيست ، حقيقت است و دروغپردازى نيست . مرگ است كه منادى آن دعوتش را شنواند ، و سرود خوان 1 آن همه را شتابان خواند پس انبوه مردمان فريفتهات نگرداند كه هيچ كس سرانجام زنده نماند . آن را كه پيش از تو بود ديدى ، كه مال فراهم آورد و از فقر ترسيد ، و به آرزوى دراز ، از عاقبت نينديشيد . مرگ را دور پنداشت و ناگهان بر سر او رسيد . او را بىآرام از وطنش براند و از جايى كه در آن ايمن بود برخيزاند . بر چوبهاى تابوت برداشته ، مردان آن را با سر انگشتان گرفته به نوبت از دوش اين به دوش آن گذاشته .
آيا نديديد آنان را كه آرزوهاى دور و دراز در سر داشتند ، و كاخهاى استوار مىافراشتند ، و مالهاى فراوان مىانباشتند ، چگونه خانههاشان گورستان گرديد ، و گردآوردهشان تباه و پريشان ، و مالهاشان از آن وارثان ، و زنانشان در خانه اين و آن ؟ نه بر كرده نيك مىافزايند ، و نه عذرى توانند خواست از كار زشت و ناخوشايند . پس كسى كه ترس از پروردگار را شعار خود سازد ، در كار خير از اقران خود پيش تازد ، كردارش پيروز و پسنديده است و پاداش تمام
[ 131 ]
بدو رسيده . پس تقوى را غنيمت شماريد ، و به كارى كه در خور بهشت است روى آريد ، كه دنيا را نيافريدهاند تا جاودان در آن به سر بريد ، بلكه آفريدهاندش تا زود از آن بگذريد ، و از كردار نيك براى خانه هميشگى توشه فراهم آوريد . پس در اين جهان شتابان به كار پردازيد ، و كردارى نيك را چون مركبان راهوار براى رفتن آماده سازيد .