یکی از رودهای بزرگ افریقا است از ده درجه عرض جهت جنوبی کشور موتایاموه (لونده ) سرچشمه گرفته بسوی جنوب شرقی جریان پیدا میکند و از راست و چپ ، نهرهای متعددی به آن می پیوندد و در کشور موزامبیک بشاخه های زیادی تقسیم میشود و بدریائی که بنام جدول موزامبیک نامیده میشود و میان موزامبیک و جزیره ماداگاسکار قرار داردمیریزد. زامبز سومین رودخانه افریقا بشمار میرود از کنگو و نیچر کوچکتر و از نیل بزرگتر است . مجرای آن بطول 2660 کیلومتر و مساحت حوضه آن 1430000 کیلومترمربع است . از شاخه های مهم آن لوئمه ، لونغمه ، ائونغو، قافوئه ، لوآنغوا و شیره است . (از قاموس الاعلام ترکی ). مولف مستدرک معجم البلدان آرد: از رودهای آفریقااست و از جبال جیلولو سرچشمه میگیرد و در آنجا تقریباً از شمال به جنوب جریان می یابد سپس اندکی بطرف شرق و آنگاه بسوی شمال منحرف میگردد و با طی مسیری بشکل نیم دائره بدریا میریزد. (از منجم العمران فی مستدرک معجم البلدان ). در ملحقات منجد اللغه آمده است : آبشار بزرگ ویکتوریا در گذرگاه این رود واقع شده است .