بفتح اول هر دو و آخر هر دو و بکسر آخرهر دو و بفتح اول و کسر آخر و حاص َ باص َ یا حاص ِ باص ِ، به معنی سختی و تنگی و اختلاطی که چاره و گریزی از آن نباشد. (منتهی الارب ). گویند فلان وقع فی حیص و بیص . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). جنگ و غوغا، لفظ اول به معنی یکسو افتادن از راه و ثانی ، به معنی سختی و تنگی . (غیاث ، از منتخب ). گیرودار. مخمصه : در این حیص و بیص ; در این گیرودار. (یادداشت مرحوم دهخدا).
چنان رنجیده طبع از حیص و بیص دید ووادیدم
که کار صور محشر میکند نقاره عیدم .
محسن تاثیر (از آنندراج ).