تاریخ ایلخانی . حسن تقی زاده در کتاب گاه شماری آرد:... بقول مشهور از 13 رجب سنه 701 ه' .ق. موافق اول حمل و اول فروردین ماه جلالی سنه 225 جلالی شروع میشود.
در نزهت القلوب نیز اول محرم سال 740 ه' . ق. را معادل 24 تیرماه جلالی سنه 261 و 24 تیرماه سنه 38 غازانی می شمارد که بنابر آن باز مبداء بسنه 701 ه' . ق. ولی بتاریخ جلالی سنه 224 میافتد. لکن در تاریخ وصاف که تالیف آن مقارن همان زمان ایجاد تاریخ غازانی بود در ص 404 روز 22 رجب سنه 702 ه' . ق. را آغاز سنه 694 خراجی و سنه سوم خانی غازانی میشمارد و در ص 435 گوید: «ابتدای سنه احدی خانی مطابق سنه اثنین و تسعین و ستمائة الخراجیه » و از این قرار مبداء تاریخ بدوم ماه رجب سنه 700 ه' . ق. میافتد که مطابق آغاز سال 223 جلالی میشود و این فقره با آنچه در اکثر تقویم های این عصر ثبت است هم موافقت دارد چه مثلاً امسال را(1314 ه' . ش .) مطابق 857 جلالی و 634 ترکیه ناقصه غازانیه ثبت می نمایند که مبداء بهمان سنه 223 جلالی میرسد و ظاهراً باید قول تاریخ وصاف را ترجیح داد.
سالهای این تاریخ شمسی است و در واقع عیناً نظیر تاریخ جلالی است فقطبا فرق در مبداء تاریخ و هر ماه و هر روز از سالهای آن نیز عیناً همان ماه و همان روز از سالهای جلالی است و چنانکه از تطبیق نزهت القلوب دیده میشود و چون این تاریخ و سال و ماه را برای امور دولتی استعمال میکردند و برای امور مذهبی تاریخ هجری قمری معمول بود لهذا یکی شمسی و دیگری قمری با مبداء تاریخ مختلف حساب شده و تصادمی با هم نداشتند و چون مبداء یکی نبوداختلاف بین آنها باعث اشتباهات و اختلال حساب نمیشد. چنانکه گفته شد اسامی ماهها در این تاریخ همان اسامی ماههای ایرانی بوده و در نزهت القلوب تصریح میکند براینکه سال غازانی ماههای مخصوص یا اسامی دیگر نداردولی بعدها در تقویم ها دیده میشود که ماههای سال غازانی را به اسامی ترکی ثبت کرده اند و حتی در شرح ملا مظفر جنابذی (گنابادی ) بر بیست باب عبدالعلی بیرجندی در ضمن تقویمی که برای سنه 1005 ه' . ق. ساخته بهمین نحو عمل کرده است . عمل «ازدلاق» ظاهراً بعد از تاسیس تاریخ غازانی بکلی فراموش نشد و از اینکه عثمانیهااز اواخر قرن یازدهم هجری به این طرف آن را مرتباً مجری داشتند معلوم میشود که قبل از آن یا در خود آن مملکت و یا بعضی ممالک دیگر اسلامی ولی بطور نامرتب مجری بوده و یا چون بکلی از خاطرها نرفته بود دولت عثمانی آنرا... احیا نمود.
(از گاه شماری تقی زاده صص 163 - 164). رجوع به تاریخ ایلخانی شود.