متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
3
و در حديثى از آن حضرت ( ع ) آمده است : دشمنى را « قحم » است .
مراد از « قحم » جايهايى است كه هلاكت را سبب شود . زيرا دشمن بيشتر اوقات ياران خود را در آن هلاكتگاهها به هلاكت رساند . و از اين است « قحمة الاعراب » و آن سالهاى قحطى است كه ايشان را فرو گيرد و اموالشان را نابود گرداند . معنى ديگر اين است كه صحراها خشك شود و ساكنان خود را به زور وادارد كه به شهرها روند .