نهج البلاغه |

متن ترجمه آیتی ترجمه شهیدی ترجمه معادیخواه تفسیر منهاج البرائه خویی تفسیر ابن ابی الحدید تفسیر ابن میثم
448 امام ( ع ) به زياد بن ابيه وقتى كه او را براى خطّه فارس به جاى عبد اللّه بن عباس تعيين كرد در ضمن سخنى طولانى كه بين آنها ردّ و بدل شد و امام او را از پيشاپيش گرفتن ماليات نهى كرد ، فرمود : اِسْتَعْمِلِ اَلْعَدْلَ وَ اِحْذَرِ اَلْعَسْفَ وَ اَلْحَيْفَ فَإِنَّ اَلْعَسْفَ يَعُودُ بِالْجَلاَءِ وَ اَلْحَيْفَ يَدْعُو إِلَى اَلسَّيْفِ « با عدل و انصاف رفتار كن ، و از تندروى و ستم بپرهيز ، زيرا كه تند روى منجر به آوارگى مردم ، و ستمكارى باعث به كار بردن شمشير مى‏گردد » . امام ( ع ) زياد را به عدالت امر كرده و از ستمكارى بر مردم و بى‏انصافى برحذر داشته است ، يعنى وادار كردن مردم به كارهاى دشوارى كه بر انجام آنها هيچ تمايلى ندارند . امام ( ع ) از بى‏عدالتى به وسيله قياس مضمرى برحذر داشته است كه مقدمه صغراى آن فانّ العسف . . . است يعنى بى‏عدالتى باعث [ 790 ] مى‏شود ، آنان كه مورد ستم قرار گرفته‏اند وطن خود را رها كنند و بديهى است كه ستمكارى زمينه فرار از وطن را فراهم مى‏سازد ، و يا باعث قيام مردم با شمشير در برابر ستمگر مى‏گردد ، و كبراى مقدر نيز چنين است : و هر چه اين طور باشد ، اجتناب از آن لازم است .