متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
438 امام ( ع ) فرمود :
اَلْعَيْنُ وِكَاءُ اَلسَّهِ « چشم ، بند نشستنگاه است » .
[ 783 ]
سيد رضى مىگويد : اين سخن از استعارههاى عجيب است گويا مقعد را به مشكى تشبيه كرده است و چشم را به بند مشك ، چون بند باز شود ، مشك به حال خود نمىماند و مشهور آن است كه اين سخن از پيامبر ( ص ) است ، ولى گروهى از امير المؤمنين روايت كردهاند . مبرّد اين سخن را در كتاب المقتضب در باب : « اللفظ بالحروف » بيان كرده است ، و ما در كتاب خود به نام : « مجازات الآثار النّبويه » درباره اين استعاره گفتگو كردهايم .
امام ( ع ) كلمه وكاء را كه به معنى بند مشك است استعاره براى چشم آورده است به خاطر آن كه انسان در وقت بيدارى خويشتندارى مىكند كه مبادا بادى و چيزى از او بيرون آيد كما اين كه بند مشك ، آنچه را كه بستهاند نگاه مىدارد ، و از اين رو تشبيه نشيمنگاه به ظرفى همچون مشك است . و دنباله حديث از پيامبر خدا ( ص ) است : هر گاه چشمها به خواب روند بند رها شود