متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
[ 683 ]
306 نقل كردهاند وقتى كه امام ( ع ) [ از جنگ صفين ] به كوفه بازگشت ،
گذرش بر قبيله « شباميّين » افتاد ، صداى گريه زنها را بركشتههاى جنگ صفّين شنيد و چون حرب بن شرحبيل شبامى كه از بزرگان قبيله بود خدمت امام ( ع ) آمد ، امام ( ع ) به او فرمود : أَ تَغْلِبُكُمْ نِسَاؤُكُمْ عَلَى مَا أَسْمَعُ أَ لاَ تَنْهَوْنَهُنَّ عَنْ هَذَا اَلرَّنِينِ وَ أَقْبَلَ ؟ حَرْبٌ ؟ يَمْشِي مَعَهُ وَ هُوَ ع رَاكِبٌ فَقَالَ لَهُ اِرْجِعْ فَإِنَّ مَشْيَ مِثْلِكَ مَعَ مِثْلِي فِتْنَةٌ لِلْوَالِي وَ مَذَلَّةٌ لِلْمُؤْمِنِ « آيا زنها با گريهاى كه به گوش من مىرسد مىخواهند بر شما مسلّط شوند ، آيا شما نمىخواهيد آنان را از گريه بازداريد » حرب خواست پياده در ركاب حضرت حركت كند ، امام فرمود : « برگرد كه پياده آمدن مثل تو با مانند من ، براى فرمانروا گرفتارى و براى مؤمن ذلّت و خوارى است » . شبام ، به كسر شين نام قبيلهاى از عرب است . قادما ، حال است ، و استفهام ، استفهام انكارى است چون بر فعل نفى وارد شده است .
قبلا معلوم شد كه بىتابى در مصيبت از صفات ناپسند مىباشد و نهى شده است ، زيرا باعث ترس مرد مىشود و او را براى جنگيدن سست مىكند ، در صورتى كه جنگ امرى است ضرورى .
امام ( ع ) او را از راه رفتن در ركاب خود بر حذر داشته است با قياس مضمرى كه صغراى آن جمله « فانّ مشى مثلك . . . » و كبراى مقدّر آن نيز چنين است : و هر چه كه باعث گرفتارى و ذلّت و خوارى شود ، ترك آن واجب است .