متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
106 به على ( ع ) عرض شد ، يا اميرالمؤمنين ، خود را چگونه مىبينى ؟ آن گرامى فرمود :
كَيْفَ يَكُونُ حَالُ مَنْ يَفْنَى بِبَقَائِهِ وَ يَسْقَمُ بِصِحَّتِهِ وَ يُؤْتَى مِنْ مَأْمَنِهِ « چگونه است حال كسى كه با هستى خود ، رو به نيستى است ، و با تندرستىاش بيمار مىشود ، و سرانجام ، مرگ در پناهگاهش فرا مىرسد . » امام ( ع ) از شرح حال خود به روش پند و شكوه پاسخ داده است . و چون بقا ، عبارت است از ادامه مدّت هستى ، و ادامه زمان و پياپى آمدن اجزاى زمان باعث نزديك شدن مرگ است ، بنابر اين ، بقاى انسان باعث فناى اوست ،
و همچنين ، چون از پيامدهاى تندرستى ، بيمارى است ، از اينرو ، صحّت و سلامتى در حقيقت باعث بيمارى اوست ، و اما اين كه امام ( ع ) فرموده است ،
مرگ در پناهگاه فرا مىرسد ، گويا اين چنين است كه مأمن در اينجا مصدر ميمى است ، و مقصود آن است كه بر انسان ، چيزهايى از قبيل مردن و ترس و بيمهاى آخرت كه برايش ناخوش آيند هستند نازل مىگردند ، در حالى كه او راحت و دلبسته به دنياست و از آنچه پس از دنيا ناگزير بايد ببيند غافل مىباشد .
و احتمال دارد كه مقصود از مأمن اسم مكان و محل آرامش يعنى دنيا باشد ، معناى اين كه در پناهگاهش فرا مىرسد ، آن است كه دردها و گرفتاريهايى كه به او مىرسد ، از حالات و كارهاى همان دنياست كه محل امنى براى او بوده ، و
[ 513 ]
عوارض و پيشامدهايى كه بر او عارض مىشوند از همان محل امن است و از حالت امنيت و راحتى اوست ، بطورى كه اجتناب و گريز از آن امكان ندارد .