متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
64 امام ( ع ) فرمود :
اَلدَّهْرُ يُخْلِقُ اَلْأَبْدَانَ وَ يُجَدِّدُ اَلْآمَالَ وَ يُقَرِّبُ اَلْمَنِيَّةَ وَ يُبَاعِدُ اَلْأُمْنِيَّةَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ نَصِبَ وَ مَنْ فَاتَهُ تَعِبَ « روزگار بدنها را فرسوده و آرزوها را تازه مىگرداند و مرگ را نزديك و خواهشهاى دل را دور مىسازد هر كه بر زمانه چيره گشت ، به رنج افتاد ، و هر كه بر روزگار دست نيافت ، گرفتار سختى شد . » فرسوده كردن بدنها ، همان آماده ساختن آنست براى فتور و تباهى ، با گذشت زمان ، و در اثر آنچه از گرما و سرما و دشواريهاى مربوط به زمان كه توسط ايّام و فصول بر تن آدمى وارد مىشود . و اين كه روزگار آرزوها را تازه مىگرداند در اثر فريبى است كه از زنده بودن و تندرستى ، انسان حاصل مىشود ،
و بيشتر اشخاص سالخورده در معرض آنند چرا كه طول عمر و تجربههايى كه از نيازمندى و بىچيزى دارند آنان را مىفريبد و بر جمع مال حريصشان مىكند و سبب آرزوهاى دراز آنها براى تحصيل دنيا مىگردد . و نزديك ساختن مرگ نظر به فرسودن بدنها و دور و دراز كردن آرزوها با توجه به نزديك ساختن مرگ است .
و هر كه بر زمانه چيره گشت ، يعنى با تباه كردن عمر و به كار بردن آن در راه متاع دنيا ، به رنج مىافتد و با جمعآورى و اندوختن مال دنيا دچار بدبختى مىگردد ، و هر كس روزگار را از دست داد ، در راه به دست آوردن دنيا رنج برد ولى با از بين رفتن آن گرفتار بدبختى شد .
[ 466 ]
امام ( ع ) در دو جمله اوّل سجع متوازن ، و در دو جمله وسط سجع مطرّف ،
و در دو جمله آخر سجع متوازى ، را رعايت كرده است .