متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
125 سخنى از آن حضرت ( ع ) درباره خوارج . هنگامى كه حكميت مردان را منكر شدند . اينك اصحابش را نكوهش مىكند .
ما مردان را حكم قرار نداديم ، بلكه قرآن را حكم قرار داديم . و اين قرآن خطى است نوشته شده ، كه در ميان دو جلد جاى دارد . به زبان سخن نمىگويد . نيازمند ترجمانى است و مردان ترجمانى كنند . هنگامى كه آن قوم ما را دعوت كردند كه قرآن را حكم قرار دهيم ، از آنگونه مردم نبوديم كه از كتاب خدا رويگردان شويم . كه خداى تعالى گفته است : « اگر در چيزى خصومت كرديد آن را به خدا و پيامبرش بازگردانيد . » ( 1 ) بازگردانيدن به خدا اين است ، كه بر طبق كتاب او داورى كنيم و بازگردانيدن به رسول خدا اين است ، كه سنّت او را بگيريم . پس ، اگر از روى حقيقت
[ 291 ]
به كتاب خدا داورى شود ، ما از ديگر مردم بدان سزاوارتريم ، و اگر به سنّت رسول خدا داورى شود ، ما از ايشان اولاتريم . اما اينكه مىگويند ، كه چرا در اين داورى مدت معين كردى ؟ از اينرو چنين كردم تا در اين مدت آنكه جاهل است حقيقت را دريابد و آنكه داناست در اعتقاد خود ثابت قدم شود و شايد خداوند ، در اين مدت دست بازداشتن از جنگ ، كار امّت را به صلاح آورد . و او مثل كسى نباشد كه گلويش را مىفشارند تا پيش از شناخت حق بدان شتاب ورزد و نخستين بار كه باطل چهره نمايد از پى آن رود .
برترين مردم در نزد خدا كسى است ، كه حق ، هر چند با كاستى و رنج توأم باشد ،
در نظر او محبوبتر از باطل باشد ، هر چند ، كه باطل براى او فوايد بسيار در پى داشته باشد .
چنين حيرت زده به كجا مىبرندتان ، شما را از كجا آوردهاند ؟ مهياى حركت به سوى قومى ( 1 ) شويد كه در شناخت حق حيراناند و آن را نتوانند ديد و گرفتار ستم شدهاند و از آن رخ برنمىتابند . از كتاب خدا دورند و از راه راست منحرف گشتهاند .
اما شما دستگيره محكمى نيستيد كه در آن چنگ توان زد و نه يارانى در خور اعتماد ،
كه به هنگام سختى از آنان يارى توان خواست . براى افروختن لهيب جنگ چه بد آتشزنهاى هستيد .
اف بر شما ، از شما جز بدى و رنج نديدهام ، چه در آن روز كه شما را به آواز بلند خواندم يا در آن روز كه آهسته در گوشتان سخن گفتم . نه آنگاه ، كه آوازتان دادم ،
مردمى آزاده و صادق بوديد و نه آنگاه ، كه با شما آهسته سخن گفتم ، درخور اعتماد .