متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
118 امام ( ع ) فرمود :
تَوَقَّوُا اَلْبَرْدَ فِي أَوَّلِهِ وَ تَلَقَّوْهُ فِي آخِرِهِ فَإِنَّهُ يَفْعَلُ فِي اَلْأَبْدَانِ كَفِعْلِهِ فِي اَلْأَشْجَارِ أَوَّلُهُ يُحْرِقُ وَ آخِرُهُ يُورِقُ « در اول سرما [ پاييز ] خود را بپوشانيد ، و در آخر سرما [ بهار ] به پيشواز آن
[ 526 ]
رويد ، زيرا سرما با جسم انسان همان كارى را مىكند كه با درختان ، اولش مىسوزاند و آخرش مىروياند » . خوددارى و پوشش در آغاز سرما واجب شده است ، چون آغاز سرما اول پاييز است و تابستان و پاييز در خشك بودن شريكند ، پس وقتى كه سرما فرا مىرسد ، و بر بدنها نيز وارد مىشود در حالى كه بدنها در اثر گرما و خشكى تابستان ، آمادگى براى تخلخل و باز شدن منافذ رگ و پى و خشكى پيدا كرده ، و اثرپذيرى بدن زياد ، و تأثير سرما در اثر فشار حرارت غريزى سريع مىگردد ،
در نتيجه نيروهاى سردى و خشكى در بدن قوّت مىگيرد كه اين هر دو طبيعت مرگند ، به همين دليل درختان خشكيده و برگها سوخته مىشوند و مىريزند و بدنها لاغر و نحيف مىگردند .
اما دستور به استقبال از آخر سرما يعنى آخر زمستان و آغاز فصل بهار ، از آن جهت است كه زمستان و بهار در رطوبت شريكند و فرقشان در اين است كه زمستان سرد و بهار گرم است . پس سرماى پسين هر گاه آميخته به گرماى بهارى شود و شدتش بدان وسيله درهم شكند ، بعد از آن شكستى و زيانى به بدنها ندارد و حرارت غريزى قوّت مىگيرد و گسترده مىشود ، و به وسيله سرما با رطوبت معتدل گشته ، آمادگى براى مزاج پيدا مىشود كه خود طبيعت زندگى است . و باعث رشد و نيرو گرفتن بدنها و شكوفائى برگها و ميوههاست .
عبارت : فانّه . . .
صغراى قياس مضمرى است كه بدان وسيله به برخوردارى و استقبال از سرما توجه داده است ، و كبراى مقدّر آن نيز اين است : و هر چه آن طور باشد لازم است از آغازش خوددارى و از پايانش استقبال نمود .
عبارت : اوله يحرق . . .
وجه شبه و علت تشبيه است .