لغت نامه دهخدا | سابورخواست

شاپورخواست ، که جغرافی نویسان عرب آن را سابورخواست نوشته اند. از زمان ابن حوقل (قرن چهارم ) بسبب خرماهای خود معروف بوده است . در قرن چهارم سابور خواست ، و بروجرد و نهاوند تحت سلطه حسنویه ، پیشوای کرد، که دولت خود را دینور مستقر ساخته بوددر آمد. بدر پسر حسنویه اموال خود را که در سال 404بدست دیالمه افتاد، در قلعه شاپورخواست که «دزبز» نام داشت و از حیث استحکام با قلعه معروف سرماج برابر بود نگاه میداشت . در قرن پنجم نام سابورخواست در تواریخ اعمال سلجوقیان مکرر بمیان آمده و در سال 499اتابک منکر برس این شهر و همچنین نهاوند و البشتر را متصرف گردید. در اوایل قرن هشتم حمداللّه مستوفی در تاریخ گزیده چنین ذکر نموده که در لر کوچک سه شهر معمور بود، بروجرد و خرم آباد و شاپورخواست ، و این شهر آخری اگر چه زمانی شهری بزرگ و بسیارآباد و مرکز دولت بوده و طوائف مختلف در آنجا مسکن داشته اند اما درین زمان بحال خراب افتاده بصورت شهر ساده ای در آمده است . و در خصوص محل آن گوید که آن طرف (جنوب ) بروجرد، راه (که از نهاوند می آید و باصفهان میرود) دو شعبه میشود، شعبه راست به شاپورخواست و شعبه چپ ، که جاده اصلی است به سمت مشرق به کرج ابودلف می رود. این گفته با قول ابن حوقل و مقدسی نیز مطابقت دارد زیرا ابن حوقل گوید از نهاوند تا لاشتر ده فرسخ (بطرف جنوب ) و از لاشتر تا شاپورخواست دوازده فرسخ و از آنجا تالربزرگ یعنی تا صحرائی که در شمال دزفول است سی فرسخ است . مقدسی اضافه کرده است که از شاپورخواست تا کرج ابودلف چهار منزل و از شاپور خواست تا لر نیز چهار منزل است . (ترجمه سرزمینهای خلافت شرقی ص 217 و 218).