حاکم برشلونه (یکی از بزرگترین شهرستانهای اندلس که سالها در حصار فرانسویها بود و شارلمانی پادشاه فرانسه برای دست یافتن بدان رنج فراوان برد). شکیب ارسلان در الحلل السندسیه چنین آرد: امیر برشلونه که مورخان فرنگ وی را زاتون نام داده اند شارلمانی را فریب داده و با اظهار انقیاد و تسلیم وی را اغفال کرد و چون فرانسویان بعزم تصرف برشلونه و به اعتماد بر زاتون بدان شهر نزدیک شدندبا مقاومت شدید مسلمین روبرو گردیدند. شارلمانی که سخت از این ماجرا خشمگین شده بود هیئتی از امرای دست نشانده خود تشکیل داد و تصمیم قطعی و نهائی خود را برای استیلاء بر برشلونه در آن هیئت اتخاذ کرد و پس از برگذاری مراسم تاجگذاری خود طبق نقشه دقیقی بر برشلونه که محکم ترین پناهگاه مسلمین بود حمله برد و آن را محاصره کرد. این حمله و محاصره چنان سخت بود که زاتون نتوانست بمسلمینی که برای کمک به وی آمده بودند راه یابد. سرانجام اهالی برشلونه فراری شده زاتون که با سربازان خود تنها مانده بود بقصد دفاع بیرون آمد و در دست مهاجمین اسیر گردید. فرانسویان با آخرین حمله خود شهری را که 90 سال در دست مسلمین بود گشودند و این فتح در 801 م . بود. (از الحلل السندسیه صص 210 - 211). و در ذیل ص 210 آن کتاب بنقل از تاریخ متس وریجینون و غیر آن چنین آمده است : در 797 م . امیر برشلونه که از عرب بود نزد شارلمانی رفت سپس در 801 م . که سرکشی از خود نشان داد اسیر و تبعید گردید.
مورخین عرب این امیر را گاه زاتون یا زادو
و گاهی نیز زاد
خوانند و بنظر میرسد که نام وی سعدون یا سعد باشد ودر تاریخ لویس [ شارلمانی ] آمده است که سعدون در سربونه اسیر گردید و پس از اسارت پسرعموی وی بنام عامر عهده دار حکومت برشلونه و دفاع از استقلال آن گردید.و مسلمین تا دو سال در حال حصار سخت ترین مقاومتها را از خود نشان دادند و برخی از مورخین فرنگ و از آن جمله مارمول
، معتقدند که سعدون یا سعد [ زاتون ] از عمال سلطان قرطبه بود و از اطاعت وی سرپیچی و به شارلمانی ابراز انقیاد کرد. شارلمانی پس از دو سال دریافت که امیر برشلونه وی رافریب داده و پیمان شکنی کرده است پس لشکری بریاست فرزندش لویس اولودفیک که عرب او را لذریق خوانند فرستاد. (الحلل السندسیه ص 210).