زاب اعلی نام دو نهر است در عراق یکی زاب اعلی واقع بین موصل و اربل است که از قله کوهی ، در مرز آذربایجان سرچشمه میگیرد. این رود در آغاز جریان در مسیر خود برنگ سرخ تیره است و پس از عبور از کوهها و صحراها و فراز و نشیبها بتدریج صافی گردد تا آنکه به محلی موسوم به باشزا که تا موصل دو مرحله فاصله دارد و متعلق به یزیدبن عمران برادر خالدبن عمران موصلی بوده وارد شود و در این نقطه کاملاً صافی گردد [ این باشزا جز آن است که در راه نصیبین است ] . سپس امتداد یابد و از مرج ، که از کوره ها و محال موصل است عبور کند و سرانجام دردجله فروریزد. و قطعه اخیر آن را چون جریان آب آن بسیار تند است زاب مجنون گویند. (از معجم البلدان ).