آکادمی فرهنگی مولانا
کد : MFT-91      تاریخ انتشار : ۱۴۰۳ پنج شنبه ۱۵ آذر
دعا و اعمال ماه ذى الحجّه
دعا و اعمال ماه ذى الحجّه

 


 

نماز دهه اول ماه ذى الحجّة

بدان كه اين ماه از ماههاى شريفه است و چون اين ماه داخل مى شد صُلَحاى صَحابه و تابِعين اهتمام عظيم در عبادت مى كردند و دهه اوّل آن اَيّامَش اَيّامِ مَعْلُومات است كه در قرآن مجيد ذكر آن شده است و در نهايت فضيلت و بركت است و از رسول خداصَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَ اله مرويستكه عمل خير و عبادت در هيچ ايّامى نزد حق تعالى محبوبتر نيست از اين دهه و از براى اين دهه اعمالى است اوّل روزه گرفتن نُه روز اوّل اين دهه كه ثواب روزه تمام عُمر دارد دوّم خواندن دو ركعت نماز مابين مغرب و عشاء در تمام شبهاى اين دهه در هر ركعت بعد از حمد بخواند يك مرتبه توحيد و آيه :

وَواعَدْنا مُوسى ثَلثينَ لَيْلَةً وَاَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ

و وعده كرديم با موسى سى شب و كامل كرديم آن را به ده شب ديگر

ميقاتُ رَبِّهِ اَرْبَعينَ لَيْلَةً وَقالَ مُوسى لاِخيهِ هرُونَ اخْلُفنى فى

و بدين ترتيب وعده گاه خدا چهل شب تمام شد و موسى به برادرش هارون گفت جانشين من باش در ميان

قَوْمى وَاَصْلِحْ وَلا تَتَّبِعْ سَبيلَالْمُفْسِدينَ

قومم و كارشان را اصلاح كن و از راه فساد جويان پيروى مكن

تا با ثواب حاجيان شريك شود

دعاى حضرت صادق عليه السلام از روز اوّل تا عصر روز عرفه

سوّم: از روز اوّل تا عصر روز عرفه در عقب نماز صبح و پيش از مغرب بخواند اين دعا را كه شيخ و سيد از حضرت صادق عليه السلام روايت كرده اند:

اَللّهُمَّ هذِهِ الاْيّامُ الَّتى فَضَّلْتَها عَلَى

خدايا اين روزهائى است كه برترى

الاْيّامِ وَشَرَّفْتَها [وَ] قَدْ بَلَّغْتَنيها بِمَنِّكَ وَرَحْمَتِكَ فَاَنْزِلْ عَلَيْنا مِنْ

و شرافتش دادى بر ساير روزها و به لطف و رحمتت مرا بدانها رساندى پس

بَرَكاتِكَ وَاَوْسِعْ عَلَيْنا فيها مِنْ نَعْمآئِكَ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ اَنْ

بركات خودت را بر ما فرو بار و از نعمتهاى خود در اين روزها بر ما وسعت ده خدايا من از تو خواهم كه

تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الَ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَهْدِيَنا فيها لِسَبيلِ الْهُدى

درود فرستى بر محمد و آل محمد و نيز خواهم كه ما را در اين روزها به راه هدايت

وَالْعَفافِ وَالْغِنى وَالْعَمَلِ فيها بِما تُحِبُّ وَتَرْضى اَللّهُمَّ اِنّى

وپاكدامنى و بى نيازى راهنمائى فرمائى و موفقمان دارى به انجام آنچه دوست دارى و موجب خوشنودى تواست خدايا ازتو

اَسْئَلُكَ يا مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوى وَيا سامِعَ كُلِّ نَجْوى وَيا شاهِدَ كُلِّ

خواهم اى جايگاه هر شكايت و اى شنواى هر سخن سِرّى و راز و اى حاضر در هر

مَلاٍَ وَيا عالِمَ كُلِّ خَفِيَّةٍ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الَ مُحَمَّدٍ وَاَنْ

جمع و اى داناى هر نهان كه درود فرستى بر محمد و آل محمد و

تَكْشِفَ عَنّا فيهَا الْبَلاَّءَ وَتَسْتَجيبَ لَنا فيهَا الدُّعآءَ وَتُقَوِّيَنا فيها

بگشائى در اين روزها از ما بلاء و گرفتارى را و مستجاب گردانى در آنها دعاى ما را و نيرو دهى به ما

وَتُعينَنا وَتُوَفِّقَنا فيها لِما تُحِبُّ رَبَّنا وَتَرْضى وَعَلى مَا افْتَرَضْتَ

در اين روزها و كمكمان دهى و موفقمان دارى پروردگارا بدانچه دوست دارى و خوشنود گردى و بر آنچه واجب كرده اى

عَلَيْنا مِنْ طاعَتِكَ وَطاعَةِ رَسوُلِكَ وَاَهْلِ وِلايَتِكَ اَللّهُمَّ اِنّى

بر ما از اطاعت خودت و اطاعت پيامبرت و اهل ولايتت خدايا از تو

اَسْئَلُكَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ

خواهم اى مهربانترين مهربانان كه درود فرستى بر محمد و آل محمد و در اين

تَهَبَ لَنا فيهَا الرِّضا اِنَّكَ سَميعُ الدُّعآءِ وَلا تَحْرِمْنا خَيْرَ ما تُنْزِلُ

ايام خوشنودى خويش را به من ببخش كه براستى تو شنواى دعائى و محروم مكن ما را از خيرى كه در

فيها مِنَ السَّمآءِ وَطَهِّرْنا مِنَ الذُّنوُبِ يا عَلاّمَ الْغُيوُبِ وَاَوْجِبْ لَنا

اين روزها از آسمان فرو بارى و پاكمان كن از گناهان اى داناى بر ناديدنيها و واجب گردان در اين ايام

فيها دارَ الْخُلوُدِ اَللّهمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَلا تَتْرُكْ لَنا

براى ما خانه جاويدان را خدايا درود فرست بر محمد و آل محمد و هيچ گناهى براى ما باقى

فيها ذَنْباً اِلاّ غَفَرْتَهُ وَلا هَمّاً اِلاّ فَرَّجْتَهُ وَلا دَيْناً اِلاّ قَضَيْتَهُ وَلا غائِباً

مگذار جز آنكه بيامرزى و نه اندوهى جز آنكه بگشائى و نه بِدهى جز آنكه بپردازى و نه غائبى

اِلاّ اَدَّيْتَهُ وَلا حاجَةً مِنْ حَوائِجِ الدُّنْيا وَالاَّْخِرَةِ اِلاّ سَهَّلْتَه ا وَيَسَّرْتَه ا

جز آنكه به ما برسانى و نه حاجتى از حاجات دنيا و آخرت جز آنكه آسان و هموارش گردانى

اِنَّكَ عَلى كُلِّشَىْءٍ قَديرٌ اَللّهُمَّ يا عالِمَ الْخَفِيّاتِ يا راحِمَ الْعَبَراتِ

كه براستى تو بر هر چيز توانائى خدايا اى داناى اسرار پنهان اى رحم كننده بر اشك ديدگان

يا مُجيبَ الدَّعَواتِ يا رَبَّ الاْرَضينَ وَالسَّمواتِ يا مَنْ لا تَتَشابَهُ

اى اجابت كننده دعاها اى پروردگار زمينها و آسمانها اى كه

عَلَيْهِ الاْصْواتُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنا فيها مِنْ

صداها(ى بيشمار) بر او اشتباه نشود درود فرست بر محمد و آل محمد و قرار ده ما را در اين روزها از

عُتَقآئِكَ وَطُلَقآئِكَ مِنَ النّارِ وَالْفائِزينَ بِجَنَّتِكَ وَالنّاجينَ بِرَحْمَتِكَ

آزادشدگان و رهائى يافتگان از آتش و نائل شوندگان به بهشتت و نجات يافتگان بوسيله رحمتت

يااَرْحَمَ الرّاحِمينَ وَصَلَّى اللّهُ عَلى سَيِّدِنا مُحَمَّدٍ وَ الِهِ اَجْمَعينَ

اى مهربانترين مهربانان و درود خدا بر آقاى ما محمد و آلش همگى

 

هديه پنج دعاى حق تعالى به حضرت عيسى عليه السلام در دهه اوّل

چهارم در هر روز از دهه بخواند پنج دعائى را كه حضرت جبرئيل براى حضرت عيسى عليه السلام از جانب حقّ تعالى هديّه آورده كه در ايّام اين دهه بخواند و آن پنج دعا اين است:

(1) اَشْهَدُ اَنْ

(1) گواهم دهم كه

لااِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ

معبودى جز خداى يگانه نيست كه شريك ندارد از آن او است فرمانروائى و خاص او است ستايش هر چه خير است بدست اوست و او

عَلى كُلِّشَىْءٍ قَديرٌ (2) اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ

بر هر چيز توانا است (2) گواهى دهم كه معبودى جز خداى يگانه نيست كه شريك ندارد

اَحَداً صَمَداً لَمْ يَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً (3) اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلا اللّهُ

يگانه بى نيازى كه همسر و فرزندى براى خود نگيرد (3) گواهى دهم كه معبودى جز خداى يگانه

وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ اَحَداً صَمَداً لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً

نيست كه شريك ندارد يگانه بى نيازى كه نزايد و نه زائيده شده و نيست برايش همتائى

اَحَدٌ (4) اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ

هيچكس (4) گواهى دهم كه معبودى جز خداى يگانه نيست كه شريكى ندارد از آن اوست فرمانروائى و خاص او

الْحَمْدُ يُحْيى وَيُميتُ وَهُوَ حَىُّ لا يَمُوتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ عَلى

است ستايش زنده كند و بميراند و او است زنده اى كه نميرد خير بدست او است و او بر هر

كُلِّشَىْءٍ قَديرٌ (5) حَسْبِىَ اللّهُ وَكَفى سَمِعَ اللّهُ لِمَنْ دَعا لَيْسَ وَرآءَ

چيز توانا است (5) بس است مرا خدا و كافى است بشنود خدا صداى هر كس كه دعا كند وراى

اللّهِ مُنْتَهى اَشْهَدُ لِلّهِ بِما دَعا وَاَنَّهُ بَرَّى ءٌ مِمَّنْ تَبَرَّءَ وَاَنَّ لِلّهِ الاْخِرَةَ

خدا انتهائى نيست گواهى دهم براى خدا بدانچه خوانده است و اينكه بيزار است از هر كه از او بيزارى جسته و براى خدا است آخرت

وَالاُْولى

و دنيا

پس حضرت عيسى عليه السلام ثواب بسيارى نقل كرد براى خواندن هر يك از اين پنج دعا را صد مرتبه و دور نيست چنانكه علامه مجلسى رَحَمهُاللّهُ فرموده اگر كسى هر روز هر يك از اين دعاها را ده مرتبه بخواند عمل به روايت كرده باشد و اگر هر روز هر يك را صد مرتبه بخواند بهتر خواهد بود

تهليلات حضرت على در دهه اوّل

پنجم بخواند در هر روز اين دهه اين تَهْليلات را كه از اميرالمؤ منين عليه السلام منقولست با ثواب بسيار و اگر روزى ده مرتبه بخواند بهتر است:

لا اِلهَ اِلا اللّهُ عَدَدَ الّلَيالى وَالدُّهُورِ لا اِلهَ اِلا اللّهُ عَدَدَ اَمْواجِ الْبُحُورِ لا

معبودى جز خدا نيست به شماره شبها و روزگاران معبودى جز خدا نيست به شماره موجهاى درياها

اِلهَ اِلا اللّهُ و رَحْمَتُهُ خَيْرٌ مِما يَجْمَعُونَ لا اِلهَ اِلا اللّهُ عَدَدَ الشَّوْكِ

معبودى جز خدا نيست و رحمت او بهتر است از آنچه مردم جمع كنند معبودى جز خدا نيست به شماره هر خار

وَالشَّجَرِ لا اِلهَ اِلا اللّهُ عَدَدَ الشَّعْرِ وَالْوَبَرِ لا اِلهَ اِلا اللّهُ عَدَدَ الْحَجَرِ

و هر درخت معبودى جز خدا نيست به شماره هر مُو و كُرك معبودى جز خدا نيست به شماره هر سنگ

وَالْمَدَرِ لا اِلهَ اِلا اللّهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُيُونِ لا اِلهَ اِلا اللّهُ فِى الّلَيْلِ اِذا

و كلوخ معبودى جز خدا نيست به شماره بهم خوردن چشمها معبودى جز خدا نيست در شب چون

عَسْعَسَ وَالصُّبْحِ اِذا تَنَفَّسَ لا اِلهَاِلا اللّهُ عَدَدَ الرِّياحِ فِى الْبَرارى

تاريك شود و در صبح چون بدمد معبودى نيست جز خدا به شماره بادها در صحراها

وَالصُّخُورِ لا اِلهَ اِلا اللّهُ مِنَ الْيَوْمِ اِلى يَوْمِ يُنْفَخُ فِى الصُّورِ

و كوهها معبودى جز خدا نيست از امروز تا روز نفخ صور

اعمال روز اوّل ذى الحجة

روز اوّل روز بسيار مباركى است و در آن چند عمل وارد است اوّل روزه كه ثواب روزه هشتاد ماه دارد دوّم خواندن نماز حضرت فاطمه عَليهَاالسَّلام و شيخ فرموده كه روايت شده كه آن چهار ركعتست بدو سلام مثل نماز اميرالمؤ منين عليه السلام در هر ركعت حمد يك مرتبه و توحيد پنجاه مرتبه و بعد از سلام تسبيح آن حضرت بخواند و بگويد:

سُبْحانَ ذِى الْعِزِّ الشّامِخِ الْمُنيفِ

منزه است خداى صاحب عزت بلند و والا

سُبْحانَ ذِى الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظيمِ سُبْحانَ ذِى الْمُلْكِ الْفاخِرِ الْقَديمِ

منزه است صاحب شوكت مرتفع و بزرگ منزه است صاحب فرمانروائى گرانمايه و ديرينه

سُبْحانَ مَنْ يَرى اَثَرَ النَّمْلَةِ فِى الصَّفا سُبْحانَ مَنْ يَرى وَقْعَ الطَّيْرِ

منزه است آنكس كه بيند جاى پاى مور را بر روى سنگ خارا منزه است آنكس كه بيند ردّ عبور پرنده

فِى الْهَوآءِ سُبْحانَ مَنْ هُوَ هكَذا وَلا هَكَذا غَيْرُهُ

را در هوا منزه است آنكس كه فقط او چنين است و جز او چنين نيست

سوّم: دو ركعت نماز پيش از زوال به نيم ساعت در هر ركعت حمد يك مرتبه و هر يك از توحيد و آية الكرسى و قَدْر ده مرتبه چهارم هر كه از ظالمى ترسد در اين روز بگويد حَسْبى حَسْبى حَسْبى مِنْ سُؤ الى عِلْمُكَ بِحالى تا حق تعالى كفايت كند شرّ ظالم را از او و بدانكه در اين روز تولّد شده حضرت ابراهيم خليل عليه السلام ودر اين روز به روايت شَيْخَيْن تزويج شده حضرت فاطمه با اميرالمؤ منين عَليهِماالسَّلام .
روز هفتم سنه صد و چهارده وفات حضرت امام محمد باقرعليه السلام در مدينه واقع شده و روز حُزْن شيعه است روز هشتم روز تَرْوِيَه است و روزه اش فضيلت دارد و روايت شده كه كفّاره شصت سال است و شيخ شهيد غسل اين روز را مستحب دانسته .