متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
[ 219 ]
98 خطبهاى از آن حضرت ( ع )
حمد مىگوييم او را ، بر آنچه بوده است و از او يارى مىجوييم در كار خود ، براى آنچه خواهد بود . و از او مىخواهيم كه دين ما را به سلامت دارد ، همانگونه كه از او سلامت تنهايمان را مىطلبيم .
اى بندگان خدا ، شما را وصيت مىكنم كه اين دنيا را ترك گوييد ، كه دنيا شما را ترك خواهد گفت ، هر چند ، راضى به ترك او نباشيد و جسمتان را كهنه مىكند ،
هرچند ، شما خواستار تازه بودن آن باشيد . مثل شما و دنيا مثل مسافرانى است كه به راهى مىروند و تا به خود آيند ، بينند كه آن را پيمودهاند . يا آهنگ رسيدن به نشانه و هدفى كنند و تا ديده بر مىكنند ، بينند كه به آن رسيدهاند . اى بسا روندهاى كه مىتازد و شتابان مىتازد تا به پايان راه رسد .
به چه اميد مىبندد ، كسى كه زندگيش به مثابه يك روز است و از آن در نمىگذرد .
و همواره كسى در قفاى او افتاده و او را به شتاب مىراند و نگذارد كه درنگ كند . تا اينكه از اين جهانش بركند ، پس در عزّت و افتخار اين جهان با يكديگر رقابت مكنيد و به زيورها و خواستههاى آن بر خود مباليد و از سختيها و رنجهايش فغان و زارى سر مدهيد ، زيرا عزت و افتخارش پايانپذير است و زيور و خواستهاش روى در زوال دارد و سختيها و رنجهايش بر دوام نباشد ، هر مدتى در آن به پايان رسد و هر زندهاى بميرد . اگر خردمنديد ، چرا در آثار پيشينيان و آنچه بر نياكانتان گذشته است نمىنگريد و عبرت نمىگيريد ؟ و باز نمىايستد ؟
آيا نمىبينيد كه رفتگان باز نمىگردند ؟ آيا نمىبينيد كه بر جاىماندگان را بقايى نيست ؟ آيا نمىبينيد كه مردم دنيا ، شب را به روز مىآورند و روز را به شب مىرسانند و هر يك در حالى ديگر هستند ؟ يكى مردهاى است كه بر او مىگريند ،
يكى را در مرگ عزيزى تسليت مىگويند ، يكى بيمارى است بر زمين افتاده و گرفتار ،
يكى به عيادت بيمارى مىرود يكى در حال جان دادن است و ، در همان حال ، مرگ در پى اوست ، و او خود در طلب دنياست ، در عالم غفلت و ، حال آنكه ، مرگ از او
[ 221 ]
غافل نيست . آنسان كه گذشتگان گذشتهاند ، بر جاىماندگان هم خواهند گذشت .
هنگامى كه آهنگ كارى ناپسند مىكنيد ، به ياد داشته باشيد مرگ را كه ويرانگر خوشيهاست و تيرهكننده شهوتهاست و قطعكننده رشته آرزوهاست . از خدايا يارى خواهيد تا بتوانيد حق واجب او را ادا كنيد و شكر نعمتها و احسانهاى بيحسابش را به جاى آوريد .