متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
[ 73 ]
90
و از خطبههاى آن حضرت است
سپاس خداى را كه شناخته است ، بى آنكه ديده شود ، و آفريننده است ،
بىآنكه انديشهاى به كار برد . بود ، و كار جهان را اداره مىنمود 1 ، هنگامى كه نه از آسمان نشانى بود ، و نه از ستارگان ، نه از فلك توى بر توى ، كه در شدن در آن نتوان 2 . نه شبى تيرهفام ، نه دريايى آرام . نه كوهى با راههاى گشاده ، و نه درّهاى پيچ و خم در آن افتاده ، نه زمينى گسترنده 3 ، و نه آفريدهاى بر روى آن رونده 4 . او پديد آرنده آفريدگان ، و وارث همگان است . خداى آنان ، و روزى دهنده ايشان است . آفتاب و ماه به رضاى او گردانند ، و هر تازهاى را كهنه مىگردانند ، و هر دورى را با نزديك مىرسانند . روزى آنان را قسمت كرد ، و كردار و رفتارشان بر شمرد : از نفسها كه زنند ، و نگاههاى دزديده كه كنند ، و رازهايى كه در سينهها پنهان دارند ، و جايگاه آنان در زهدانهاى مادران ، و يا پشت پدران ، تا آنگاه كه عمرشان سر رسد ، و اجلشان در رسد . خدايى كه كيفر او بر دشمنانش سخت است ، در عين رحمت او برايشان ، و رحمت او فراگير دوستان است ، در حال سختگيرى او بر آنان . هر كه بر او چيرگى جويد ، مقهورش سازد ، و هر كه با او دشمنى ورزد ، به هلاكتش دراندازد . هر كه با او كينه ورزد ، خوارش سازد و تيره روز است ، و هر كه او را دشمن گيرد ، خدا بر او پيروز است . آن را كه بر وى توكّل كرد بسنده است ، و آن را كه از او خواست ، دهنده ، و آن كه از او وام گرفت ، وامش را گزارنده 5 ، و هر كه او را سپاس دارد ، جزا دهنده .
بندگان خدا كردار و گفتار خود را بسنجيد ، پيش از آنكه آن را بسنجند ،
و حساب نفس خويش را برسيد پيش از آنكه به حسابتان برسند . فرصت را غنيمت دانيد پيش از آنكه مرگ گلويتان را بگيرد و نفس كشيدن نتوانيد . رام و گردن نهاده به راه راست رويد پيش از آنكه به سختى 6 رانده شويد . و بدانيد آن كس كه نتواند خود را پند دهد تا از گناه باز دارد ، ديگرى را نيابد تا اين كار را براى او به جاى آرد .