متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
[ 181 ]
89 خطبهاى از آن حضرت ( ع )
سپاس و ستايش خداوندى را كه مىشناسندش بىآنكه ديده باشندش .
خداوندى كه آفريننده است بىآنكه انديشه و فكرى به كار دارد . خداوندى كه پيوسته باقى و برقرار است و هميشه بوده است ، آنگاه كه نه از آسمان و برجهايش اثرى بود و نه از حجابهاى عظيم و ناگستردنىاش نشانى ، نه از شب تاريك و نه از درياى آرام و نه از كوهها با درههاى گشاده و نه از درههاى دراز پيچاپيچ و نه از زمين گسترده و نه از موجودى صاحب اراده و توان بر روى آن .
او آفريننده جهان است و وارث آن . چون جهان از ميان برود باقى خواهد بود .
خداوند آفريدگان و روزىدهنده آنان ، خداوند خورشيد و ماه ، كه به ميل و اراده او از پى هم رواناند . هر تازهاى را كهنه سازند و هر دورى را نزديك گردانند . روزى بندگان خود را ميانشان تقسيم نموده و آثار و اعمالشان را حساب كرده و شمار نفسهايشان را مىداند و از نگاههاى دزديدهشان آگاه است و هر راز را ، كه در سينه نهفتهاند ،
مىداند . از آن هنگام ، كه در زهدان مادران و پشت پدران جاى داشتهاند تا زمانى كه زندگانيشان به پايان آيد ، باخبر است .
اوست خداوندى كه خشم و انتقامش بر دشمنانش سخت است ، در عين گستردگى رحمتش و ، رحمتش در حق دوستانش گسترده است ، در عين خشم و انتقامش . مقهور كننده است ، هر كه را كه خيال چيرگى بر او را در سر پزد و سرنگون كننده است ، هر كه را با او به منازعه برخيزد . خوار و زبون مىكند آن را كه دم مخالفت زند و مغلوب مىسازد كسى را كه با او دشمنى ورزد . هر كه را بر او توكل كند ، كفايت نمايد و هر كه را كه از او چيزى خواهد ، عطا كند و هر كه بدو وامى دهد ، ادايش كند و هر كه شكر و سپاس گويد ، جزايش دهد .
اى بندگان خدا ، خود را بسنجيد ، پيش از آنكه شما را بسنجند و از خود حساب بكشيد ،
پيش از آنكه از شما حساب كشند و نفس بر آوريد ، پيش از آنكه گلويتان را بفشارند .
سر فرودآوريد ، پيش از آنكه بزور به سر فرودآوردن وادارندتان . هركس كه خود ، خويشتن را از زشتيها باز ندارد و اندرز ندهد براى او باز دارنده و اندرزدهندهاى نخواهد بود .