جستجو

و من كتاب له ع إلى عبد الله بن العباس

متن ترجمه آیتی ترجمه شهیدی ترجمه معادیخواه تفسیر منهاج البرائه خویی تفسیر ابن ابی الحدید تفسیر ابن میثم

[ 383 ] 71 از جمله نامه‏هاى امام ( ع ) به عبد اللّه بن عباس . أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّكَ لَسْتَ بِسَابِقٍ أَجَلَكَ وَ لاَ مَرْزُوقٍ مَا لَيْسَ لَكَ وَ اِعْلَمْ بِأَنَّ اَلدَّهْرَ يَوْمَانِ يَوْمٌ لَكَ وَ يَوْمٌ عَلَيْكَ وَ أَنَّ اَلدُّنْيَا دَارُ دُوَلٍ فَمَا كَانَ مِنْهَا لَكَ أَتَاكَ عَلَى ضَعْفِكَ وَ مَا كَانَ مِنْهَا عَلَيْكَ لَمْ تَدْفَعْهُ بِقُوَّتِكَ « امّا بعد ، تو پيش از فرا رسيدن اجل نمى‏ميرى ، و آنچه روزى نشده ، به تو نمى‏رسد . و بدان كه روزگار دو روز است : يك روز به سود تو و روزى به زيان تو . براستى كه دنيا خانه‏اى است كه دست به دست مى‏گردد ، پس آنچه از دنيا به سود تو باشد به تو مى‏رسد اگر چه ناتوان باشى ، و از آنچه به ضرر تو است هر چه نيرومند باشى نيز نمى‏توانى جلوگيرى كنى . » اين بخش از نامه‏هاى امام ( ع ) موعظه است . و در اين موعظه چند نكته را خاطرنشان ساخته است : 1 پيش از فرا رسيدن اجل نمى‏ميرد . چون اجل همان وقت معينى است كه خداوند مى‏داند زيدى در آن وقت مى‏ميرد ، و امكان ندارد ، زيد ، پيش از آن بميرد ، زيرا لازمه آن تبديل علم خداوند به جهل است و آن هم غير ممكن است . 2 آنچه را كه روزى او نشده ، به او نمى‏دهند : يعنى آنچه را كه خداوند مى‏داند [ 384 ] كه روزى وى نيست محال است كه نصيب او بشود ، به همان دليلى كه بيان كرديم . 3 به وى آگاهى داده است كه روزگار دو روز است : روزى كه به سود اوست و آن روزى است كه منافعى چون لذّت و كمالات دارد ، و روزى كه به زيان اوست و آن روزى است كه براى او زيانهايى همچون درد و گرفتارى و پيامدهاى آن را همراه دارد . و همين است معناى اين كه دنيا خانه‏اى است كه دست به دست مى‏گردد ، همان طورى كه خداوند متعال فرموده است : وَ تِلْكَ الاَيّامُ نُداوِلُها بَيْنَ النّاسِ [ 1 ] . 4 او را آگاه ساخته است بر اين كه آنچه از خوبى دنيا سهم او باشد با همه ناتوانى‏اش هر چند چيز گرانى باشد به او مى‏دهند ، به خاطر اين كه از علم خداوند گذاشته است كه به او برسد و همچنين آنچه از شر دنيا به او مربوط باشد ، هر چند توانمند باشد ، نمى‏تواند آن را از خود دفع كند . از ناتوانى و توانايى ياد كرده است تا بفهماند كه تمامى امور و همه روزيها مربوط به مدبّر داناست ، اوست كه تمام اينها را افاضه مى‏كند و به وجود آورنده وسائل همه و ناظم وجود تمامى اينها اوست ، قسمت كننده كمالات و بخشنده كمال خير و يا شر به كسى به مقدار استعدادش ، اوست گاهى موجود زنده‏اى ناتوان است در صورتى كه روزى فراوان نصيبش مى‏گردد . و همين ناتوانى‏اش يكى از اسباب زمينه‏ساز براى زيادى روزى‏اش مى‏شود ، و به عكس گاهى نيرومند است امّا همين نيرومندى يكى از وسايل محروميتش مى‏گردد . و خداوند مافوق همه است و بر همگان احاطه دارد و او روزى دهنده و بسيار تواناست . [ 1 ] سوره آل عمران ( 3 ) آيه ( 140 ) يعنى : و اين روزگار را به اختلاف احوال ميان مردم مى‏گردانيم .