متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
51 و از نامه آن حضرت است
به عاملان او كه مأمور گرفتن خراج بودند از بنده خدا ، على امير مؤمنان ، به خراج ستانان أمّا بعد ، آن كه نپرهيزد از آنچه روى بدان خواهد نهاد 1 چيزى را كه نگهبان وى بود 2 پيشاپيش نفرستاد ، و بدانيد آنچه به عهده شماست اندك مقدار است و ثواب آن بسيار ، و اگر خدا براى ستم و بيداد كه از آن نهى
[ 324 ]
فرمود كيفرى كه از آن ترسند نمىنهاد ، ثوابى كه در پرهيز از آن است جاى عذرى براى نخواستن آن نمىگذارد .
پس داد مردم را از خود بدهيد و در برآوردن حاجتهاى آنان شكيبايى ورزيد ، كه شما رعايت را گنجورانيد و امت را وكيلان و امامان را سفيران . حاجت كسى را روا ناكرده 3 مگذاريد ، و او را از آنچه مطلوب اوست باز مداريد و براى گرفتن خراج ، پوشش زمستانى و تابستانى رعيت را مفروشيد و چارپايى كه بدان كار كنند و بندهاى را كه در اختيار دارند . و براى درهمى كسى را تازيانه مزنيد و دست به مال كسى مبريد ، نمازگزار باشد يا پيمان مسلمانان را عهدهدار ، جز آنكه اسبى يا جنگ افزارى را بينيد كه در جنگ با مسلمانان به كار مىرود ، كه مسلمان را روا نيست اسب و جنگ افزار را در دست دشمنان اسلام وا نهد تا موجب نيروى آنان بر زيان مسلمانان گردد ، و خيرخواهى را دريغ مداريد ، و با سپاهيان نيكرفتارى را فرو مگذاريد ، و رعيت را يارى كردن و دين خدا را نيرو بخشيدن ،
و آنچه در راه خدا بر عهده شماست به جاى آريد ، كه خداى سبحان از ما و شما خواسته است تا در حد توانايى او را سپاس گوييم و تا آنجا كه نيرو داريم او را يارى دهيم « و هيچ نيرويى جز از جانب خدا نيست . »