متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
[
25 و از سفارش آن حضرت است
آن را براى كسى مىنوشت كه بر گرفتن زكاتش مىگماشت . در اينجا جملههايى را مىآوريم تا بدانند او ستون حق را بر پا داشت و در كارهاى خرد و بزرگ ، باريك و سترگ ، نشانههاى عدالت را براى مردمان به جاى گذاشت . ] برو با ترس از خدا ، كه يگانه است و بى همتا ، مسلمانى را مترسان و اگر او را خوش نيايد ، بر سر وى مران و بيش از حقّ خدا از مال او مستان چون به قبيله رسى ، بر سر آب آنان فرود آى و به خانههاشان در مياى پس آهسته و آرام سوى ايشان رو تا به ميان آنان رسى و سلامشان كن و در درود گفتن كوتاهى مكن سپس بگو : بندگان خدا ، مرا ولىّ خدا و خليفه او سوى شما فرستاد تا حقى را كه خدا در مالهاتان نهاد از شما بگيرم ، آيا خدا را در مالهاى شما حقّى است تا آن را ادا سازيد و به ولى او بپردازيد ؟ اگر كسى گفت : نه متعرّض او مشو ، و اگر كسى گفت : آرى با او برو ، بى آنكه او را بترسانى يا بيمش دهى ، يا بر او سخت گيرى يا كار را بر او سخت گردانى آنچه از زر يا سيم به تو دهد ، بگير ، و اگر او را گاو و گوسفند و شترهاست ،
بى رخصت او ميان آن در مشو كه بيشتر آن رمه ، او راست ، و چون به رمه رسيدى
[ 287 ]
چونان كسى به ميانشان مرو كه بر رمه چيرگى دارد يا خواهد كه آنها را بيازارد ، و چارپايان را از جاى مگريزان و مترسان ، و با خداوند آن در گرفتن حقّ خدا بد رفتارى مكن پس مال را دو بخش كن و خداوند مال را مخيّر گردان و هر بخش را برگزيد ، بپذير و بر او خرده مگير . پس ، مانده را دو بخش كن و او را مخيّر گردان و هر بخش را كه برداشت متعرّض او مشو . پس پيوسته چنين كن تا آنچه از مال او باقى مىآيد ، حقّ خدا را ادا كردن شايد . پس حقّ خدا را از او بگير و اگر گمان زياد كند و خواهد آنچه را قسمت شده به هم زند ، بپذير . سپس هر دو بخش را به هم بياميز و همچون بار نخست قسمت كن نيز ، تا حقّ خدا را از مال او بستانى ، و آنچه كلانسال است يا پير و فرسوده ، يا شكسته پا و پشت و يا بيمارىاش ناتوان نموده و يا عيبى در او بوده ، مگير و چون مال مسلمانان را 1 با كسى روانه مىدارى ، بدان بسپار كه به ديندارى او اطمينان دارى تا به ولى مسلمانان رساند و او ميان آنان بخش گرداند ، و بر آن مگمار جز خيرخواهى مهربان ، و درستكارى نگاهبان كه نه بر آنان درشتى كند و نه زيانشان رساند ، و نه ماندهشان سازد و نه خستهشان گرداند . پس آنچه فراهم گشته شتابان نزد ما روانه دار تا چنانكه خدا فرموده بخش گردانيم و به مستحقّانش برسانيم . پس اگر امين تو آن را گيرد و رساندنش را تعهّد كند ، بدو سفارش كن كه ميان ماده شتر و بچّه شيرخوارش جدايى نيفكند ، و ماده را چندان ندوشاند كه شيرش اندك ماند و بچهاش را زيان رساند ، و در سوار شدن به خستگىاش نيندازد ، و ميان آن و ديگر اشتران عدالت را برقرار سازد ، و بايد شتر خسته را آسوده گرداند و آن را كه كمتر آسيب ديده ، يا از رفتن ناتوان گرديده ، آرام راند . و چون بر آبگيرها گذرد به آبشان درآرد و راهشان را از زمينهاى گياهناك به جادهها نگرداند ، و در ساعتهايى آنها را آسوده بگذارد ، و به هنگام خوردن آب و چريدن گياه مهلتشان دهد تا به اذن خدا فربه و تناور ، نه خسته و نه از بيمارى لاغر ، نزد ما رسند و به دستور كتاب خدا و سنّت پيامبر او ( ص ) آن را پخش كنيم ، كه اين كار پاداش تو را بسيار گرداند و به رستگارىات نزديكتر رساند ، ان شاء اللّه .