جستجو

و من خطبة له ع يحمد

متن ترجمه آیتی ترجمه شهیدی ترجمه معادیخواه تفسیر منهاج البرائه خویی تفسیر ابن ابی الحدید تفسیر ابن میثم

( 406 ) 233 گفتارى ديگر سپاس خدايى را كه سپاسش زبانزد خلق است . سپاهيانش پيروز و عظمتش برترين است . بر نعمتهاى هميشگى و بخششهاى بزرگش او را سپاس مى‏گوييم ، اويى را كه حلمش چنان عظيم است كه از خطاها در مى‏گذرد ، و تمامى قوانينش عادلانه باشد و در قلمرو علمش گذشته و آينده يكسان است . بى پيروى ، آموزش و الگو گرفتن از ديگر حكيمى سازنده و نيز بى آن كه به خطايى دچار آيد يا به دستيارانى نيازش افتد ، با دانش خويش آفريدگان را ابداع مى‏كند و با فرمانى پديدشان مى‏آورد . و من بر اين حقيقت گواهم كه محمد بنده و فرستاده‏ى او است كه خدايش آن گاه برانگيخت كه مردم با سختيها درگير و بر امواج سرگردانى سوار بودند ، رشته‏هاى تباهى [ 276 ] به سقوطشان مى‏كشيد و زنگارهاى گناه قفلى بر دلهاشان زده بود . اى بندگان خدا ، تمامى شما را به تقواى الهى توصيه مى‏كنم ، كه حق خدا بر شما ، و موجب حق شما بر او است . در كسب تقوا از خدا يارى بجوييد ، و در راه خدا از نيروى تقوا مدد بخواهيد ، كه تقوا امروز را دژ و سپرى است و فردا به سوى بهشت راهى ، مسلكش آشكار باشد ، پوينده‏اش را سودى سرشار رساند ، و امانت‏دارش را نگهبان باشد . تقوا همواره خود را براى تمامى امتها از گذشته و آينده به نمايش گذاشته است چرا كه فردا ، چون خداوند تمامى پديده‏ها را باز گرداند ، داده‏هايش را وا ستاند ، و از بخشيده‏هايش بپرسد همگان را به تقوا نياز باشد . اما آنها كه پذيرايش شوند و به گونه‏اى در خور ، بارش را بر دوش كشند ، بس انگشت شمارند و ستايش خدا را سزاوار ، آنجا كه فرمايد : « . . . بندگان سپاس گزار من بس اندك‏اند » . ( قرآن كريم ، سوره‏ى 34 ، آيه‏ى 13 ) پس پيامش را گوش جان بسپاريد و پرتوان و كوشا به سويش بشتابيد و آن را ارزشى جايگزين تمامى ارزشهاى از دست رفته و همراهى به جاى تمامى ناهمراهيها قرار دهيد . با تقوا خوابتان را به بيدارى مبدل سازيد و روز خويش را بگذرانيد و ملازم دلهاتان كنيد و با آن گناهان خويش را فرو ريزيد . آرى ، با تقوا بيماريهاى خود را درمان كنيد و با آن به سوى مرگ بشتابيد . بكوشيد تا از سرنوشت تباه كنندگان تقوا عبرت گيريد . مبادا كه با سرنوشت تباه خويش خويشتن بانان را مايه‏ى عبرت شويد . هان ، تقوا را پاس داريد تا در پناه آن مصون بمانيد . بكوشيد تا همواره از وابستگى دنيا وارهيد و در دل شيفته‏ى آخرت باشيد . كسى را كه با تقوا برترى يافته است ، پست مشماريد ، و آن را كه تنها با پر و بال دنيا در اوج است ، بلند پايه مپنداريد . به ابر پر برق دنيا چشم مدوزيد ، به سخنگويش گوش مسپاريد ، پذيراى دعوتش مباشيد ، از تابشش روشنى مجوييد و كالاهاى دلفريبش را فريفته مشويد ، كه برقش بى باران ، سخنش دروغ و داراييش به تاراج رفته است و كالاهاى نفيسش در معرض دستبرد . هشداريد كه دنيا عشوه‏گر هرزه‏اى است كه تن ندهد و مركب سركشى است كه فرمان نبرد ، دروغ زنى خيانتكار ، ستيزگرى ناسپاس ، كين توزى باز دارنده و شهوت زده‏اى آشفته است . خصلت كلى دنيا جا به جايى ، و گامجايش زلزله خيز است . عزتش ذلت ، جدش شوخى و بلندايش پست است . دنيا سراى چپاول و دستبرد و رنج و [ 277 ] هلاك است ، اهلش مدام در حال برخاستن و رانده شدن و پيوستن و جدا شدن‏اند ، در راههايى حيرت‏زا ، با گريزگاههايى توانفرسا و اهدافى دست نيافتنى و ناكام ساز به هر دژ كه پناهنده شوند ، تسليمشان كند ، به هر در كه اندر آيند ، بيرونشان راند و هر چاره كه بينديشد ، خود بر واماندگى‏شان بيفزايد . نجات يافته‏اى پى شده ، گوشتى جدا شده از پوست ، پيكرى بى سر يا خونى ريخته شده است . يكى انگشت به دندان مى‏گزد ، ديگرى دست بر دست مى‏سايد ، يكى گونه‏ها بر آرنج نهد ، ديگرى از باور خود انتقاد مى‏كند و يكى از تصميمش بازگشته است . چاره روى برتافته ، مرگ ناگهانى شتابان آغوش گشوده است ، اينك چه هنگام گريز است هيهات هيهات آن چه از دست رفتنى بود ، از دست رفت و گذشتنى‏ها همه گذشت و دنيا به دلخواه خود سپرى شد ، « نه آسمان و زمين بر آنان گريست و نه آنى مهلت يافتند » . ( قرآن كريم ، سوره‏ى 44 ، آيه‏ى 29 )