متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
173
و از خطبههاى آن حضرت است
امين وحى اوست و خاتم فرستادگانش ، رحمت او را مژده دهنده و از كيفر او ترساننده .
مردم سزاوار به خلافت كسى است كه بدان تواناتر باشد ، و در آن به فرمان خدا داناتر . اگر فتنه جويى فتنه آغازد ، از او خواهيد تا با جمع مسلمانان بسازد ، و اگر سرباز زند سر خويش ببازد . به جانم سوگند ، اگر كار امامت راست نيايد جز بدانكه همه مردم در آن حاضر بايد ، چنين كار ناشدنى نمايد .
ليكن كسانى كه حاضرند و حكم آن دانند ، بر آنان كه حاضر نباشند ، حكم رانند ، و آنگاه حاضر حق ندارد سرباز زند و نپذيرد ، و نه غايب را كه ديگرى را امام خود گيرد .
بدانيد كه من با دو كس مىستيزم : آن كه چيزى را خواهد كه حقّ آن را ندارد ، و آن كه حقّى را كه برگردن اوست نگزارد . بندگان خدا شما را به پرهيزگارى وصيّت مىكنم ، كه پرهيزگارى بهترين چيزى است كه بنده خدا ديگرى را وصيّت كند كه آن را پيشه گيرد ، و نزد خدا بهترين كارها آن است كه به تقوى پايان پذيرد . ميان شما و اهل قبله در جنگ گشوده شد ، و اين علم را برندارد مگر آن كه بينا و شكيباست ، و داند كه حقّ در كجاست . پس بدانچه شما را فرمان دادهاند روى آريد ، و از آنچه شما را بازداشتهاند دست بداريد و تا چيزى را آشكارا ندانيد ، شتاب مياريد . چه ، بود كه ما را در آنچه ناخوش مىداريد رايى ديگر بود اگر آنچه خواهيد با كتاب و سنّت برابر بود .
بدانيد اين جهان كه شما آرزوى آن را داريد ، و بدان روى مىآريد ، و شما را به خشم مىآرد و خشنود مىدارد ، نه خانه شماست ، و نه جايگاهى است كه شما را براى آن آفريدهاند و به سوى آن خواندهاند . بدانيد كه دنيا براى شما پايدار نيست ، و در آن جاودان نخواهيد ماند ، و دنيا اگر شما را
[ 180 ]
فريفت از شرّ خود نيز ترساند . پس آنچه را بدان فريبد بدانچه بدان ترساند واگذاريد . و به خاطر ترساندنش از طمع بستن بدان دست بداريد ، و در دنيا بر يكديگر پيشى گيريد به خانهاى كه شما را بدان خواندهاند ، و از روى دل از دنيا باز گرديد و بدان روى مياريد ، و كسى از شما از بينى نگريد همچون گريستن كنيزكان 1 براى چيزى كه گرفتهاند از آنان ، و كامل شدن نعمت خدا را خواهان باشيد با شكيبايى بر طاعت او ، و حفظ آنچه از شما خواستهاند از كتاب او قرآن . بدانيد كه زيان نمىرساند شما را ضايع شدن چيزى از دنياى شما ، از آن پس كه اساس دين خود را پاس بداريد . بدانيد كه سودى نبخشد شما را پس از ضايع كردن دينتان آنچه از دنياى خود در ضبط آريد . خدا دلهاى ما و شما را خواهان راه حق سازد ، و بر دلهاى ما و شما شكيبايى در اندازد