متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
167 خطبهاى از آن حضرت ( ع ) پس از آنكه به خلافت با او بيعت كردند ، جمعى از صحابه او را گفتند ، چه شود اگر كسانى را كه بر عثمان شوريدند ، كيفر دهى ؟ على ( ع ) فرمود :
اى برادران ، من از آنچه شما مىدانيد بىخبر نيستم . ولى مرا چه توانايى است ،
در حالى كه شورشگران در نهايت توانايى هستند . آنان بر من چيره شدهاند و ما را در برابر آنها قدرتى نيست . اينان جماعتى هستند كه بندگان شما به ياريشان برخاستهاند و اعراب باديهنشين هم به آنها پيوستهاند . و خود در ميان شما هستند و هر آزار كه خواهند بر شما روا دارند . آيا بر آنچه خواستار آن هستيد ، تواناييتان
[ 399 ]
هست ؟ اين كار از گونه كارهاى عصر جاهليت است و شورشگران نيز بىيار و مددكار نباشند .
اگر اين كار كه مىگوييد [ يعنى خونخواهى عثمان ] صورت پذيرد ، مردم را بر سه گروه خواهى يافت . گروهى را نظرى است ، چون نظر شما و گروهى را نظرى است ،
بر خلاف نظر شما و گروه سوم ، نه اين سرى هستند و نه آن سرى . پس شكيبايى ورزيد تا مردم آرام گيرند و دلها بر جاى خود قرار گيرد و حقوق از دست رفته به آسانى گرفته شود . شتاب مكنيد و مرا آسوده گذاريد و منتظر فرمانى باشيد كه شما را مىدهم و مبادا كارى كنيد كه تزلزل نيروى مرا در پى داشته باشد يا نيروى مرا فرو اندازد و موجب سستى و خوارى ما گردد . و من تا آنگاه كه مدارا سودمند افتد ، اين مهم را به مدارا از ميان برخواهم داشت و چون چارهاى نيابم ، داغ كردن ، آخرين علاج است .