متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
161
و از خطبههاى آن حضرت است
او را برانگيخت با نور رخشا ، و برهان هويدا ، و راه پيدا ، و كتاب راهنما . خاندان او نيكوترين خاندان است ، و او بهترين درخت آن درختستان
[ 164 ]
است . شاخههاى آن راست ، و ميوههاى آن نزديك و در دسترس همگان است 1 . زادگاه او مكّه است ، و هجرت او به مدينه طيّبه . در مدينه نام او بلند گرديد ، و دعوتش به همه جا كشيد . او را فرستاد با حجّتى بسنده كه قرآن است ، و موعظتى كه درمان است ، و دعوتى كه جبران كننده زيان است . بدو حكمهاى نادانسته را آشكار كرد ، و بدعتها را كه در آن راه يافته بود كوفت و به كنار كرد ، و حكمهاى گونه گون را پديدار . پس هر كه جز اسلام دينى را پيروى كند به يقين بدبخت است ، و پيوند او با خدا بريده ، و به سر در افتادن او سخت . پايان كارش اندوهى است دراز ، و عذابى دشوار و جانگداز ، و بر خدا توكّل مىكنم ، توكّلى كه بازگشت به اوست ، و از او راه مىجويم ، راهى كه به بهشت مىرساند ، و بدانجا كه خواست اوست .
بندگان خدا شما را به ترس از خدا و فرمانبردارى او سفارش مىكنم ،
كه نجات فردا در آن است ، و مايه رهايى جاودان است . او 2 ترساند و چنانكه بايد ترسانيد ، و خواهان ساخت و ترغيب 3 را تمام گردانيد . دنيا را براى شما وصف كرد كه سپرى شدنى است و نپايد ، و از اين بدان گرايد . پس روى بگردانيد ، از آنچه شما را در آن شاد مىگرداند ، كه اندك چيزى از آن همراه شما مىماند ، نزديكترين خانه به خشم خداى قهّار است ، و دورترين آن از خشنودى پروردگار . پس بندگان خدا چشم بپوشيد ، از آن كه در پى اندوهها و گرفتاريهاى آن بكوشيد ، چه بىگمان دانيد كه از شما جدا شدنى است و پى در پى دگرگون شدنى . پس ، از آن بر حذر باشيد چون خيرخواهى مهربان ، و كوشندهاى كه رنج برد براى رهايى از چنگ آن ، و پند گيريد بدانچه ديديد ، از آنان كه پيش از شما بودند ، كه چگونه در خاك غنودند ، اندامشان از هم گسيخت ، ديدهها و گوشهاشان فرو ريخت ، شرف و عزّتشان رخت بربست ،
شادمانى و تن آسانىشان از هم گسست . نزديكى فرزندان به از دست دادن آنان كشيد ، و همنشينى همسران به جدا شدن از ايشان انجاميد . نه به هم مىنازند ، و نه فرزندانى مىآورند ، و نه يكديگر را ديدار مىكنند ، و نه در كنار هم به سر مىبرند . پس بندگان خدا بپرهيزيد ، پرهيز كسى كه بر نفس خود
[ 165 ]
چيره است ، و شهوت خويش را بازدارنده ، و به خرد خود نگرنده ، كه كار پيداست و نشانه برپاست ، و راه هموار و روشن و راست .