متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
160 خطبهاى از آن حضرت ( ع )
او را به رسالت مبعوث داشت ، با نور روشنايى بخش و برهان آشكار و راه هويدا و كتاب راهنماينده . خاندانش ، بهترين خاندانهاست و درخت نسبش بهترين درختان ، كه شاخههايش راست است و ميوههايش در دسترس . زادگاهش مكه است و هجرتش به مدينه طيبه . در مدينه نامش بلندى گرفت و آوازهاش بگسترد . او را با حجت و دليلى كافى و اندرزهايى شفابخش و دعوتى پيش گيرنده از هلاكت مردم ، بفرستاد . به وجود او ، راههاى ناشناخته را آشكار كرد . بدعتهايى را كه در آنها راه يافته بود ، فرو كوفت و احكامى را كه خدا بر بندگانش مقرر داشته بود ، بيان نمود . هركس ، جز اسلام ، دينى طلبد شوربختيش محقّق و ريسمان سعادتش بريده و به سر درآمدنش سخت خواهد بود و بازگشتش به اندوهى است طولانى و عذابى سخت . توكل مىكنم به خدا ، توكل كردن كسى كه به سوى او بازگشته است و راهى را مىجويد كه به بهشت منتهى مىشود و به رضا و خشنوديش مىرسد .
اى بندگان خدا ، شما را به ترس از خدا و طاعت او سفارش مىكنم . زيرا تقوا و طاعت ، فردا سبب نجات است و نيز رهايى ابدى را در پى دارد . خداوند بيمناك ساخت و بغايت بيمناك ساخت و ترغيب نمود و ترغيب را افزون ساخت . براى شما دنيا را وصف كرد و جدايى و زوال و انتقال آن را . از هر چه در اين دنيا سبب اعجابتان مىشود ، اعراض كنيد ، زيرا اندك زمانى با شما خواهد بود . دنيا نزديكترين پايگاه به خشم خدا و دورترين جايگاه از خشنودى اوست . پس اى بندگان خدا ،
چشم بپوشيد از اندوهها و گرفتاريهاى آن ، زيرا به مفارقت از او و دگرگونى حالاتش يقين كردهايد . و از آن حذر كنيد ، آنسان ، كه آن مهربان خيرخواه و آن كوشنده رنج بنده حذر مىكند .
از سرنوشت و سرگذشت پيشينيان پند گيريد ، كه اكنون در خاك غنودهاند ،
اندامهاشان فرو ريخته و چشمها و گوشهاشان زايل گرديده ، و شرف و عزتشان تباه
[ 377 ]
گشته است و شادمانى و نعمتهاشان منقطع گشته . نزديكى و همدلى با فرزندان ، به از دست دادنشان بدل شده و همصحبتى و همنشينى با همسران ، به جدايى از آنها .
توان بر خود باليدنشان نيست ، ديگر فرزندى نياورند ، به ديدار يكديگر نتوانند رفت ،
همدمى و همسايگى نكنند . پس اى بندگان خدا بترسيد ، چون ترسيدن كسى كه بر نفس خود غلبه يافته و بر شهوات خود لگامزده و به ديده عقل مىنگرد ، كه حقيت روشن است و نشانه برپاست و راه آشكار است و راست .