متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
[ 351 ]
153 خطبهاى از آن حضرت ( ع )
خردمند با ديده دل پايان كار خويش را مىنگرد و فرود و فراز آن را مىشناسد .
دعوتكنندهاى يعنى رسول خدا دعوت كرد و زمامدارى زمام كار به دست گرفت .
پس به آن دعوت كننده پاسخ دهيد و از آن زمامدار پيروى نماييد .
به درياهاى فتنهها فرو شدند و به جاى سنتها ، بدعتها را گرفتند . مؤمنان در گوشهها خزيدند و گمراهان و دروغپردازان به سخن درآمدند . ما چون پيرهن كه به تن چسبيده است ، به نبوت نزديكيم . ما ياران نبوت و خازنان نبوت و درهاى ورود به نبوت هستيم . بايد كه از درها به خانهها درآيند ، هر كس نه از دربه خانه درآيد ،
دزدش خوانند .
از اين خطبه
در حق ايشان است آيات كريمه ايمان . آنان گنجينههاى خداى رحماناند . اگر زبان به سخن گشايند ، راست گويند و اگر خاموشى گزينند نه به آن معنى است كه ديگران بر آنان سبقت گرفتهاند . پيشواى قوم بايد به قوم خود براستى سخن گويد ، به عقل خود رجوع كند . از فرزندان آخرت باشد ، زيرا از آن جهان آمده و به آنجا باز مىگردد .
خردمندى كه به ديده دل مىنگرد و از روى بصيرت كار مىكند ، در آغاز ، بايد بداند كه آنچه مىكند به زيان اوست يا به سود او . اگر به سود او بود ، همچنانش پى گيرد و اگر به زيان او بود از انجام ، آن بازايستد . زيرا هر كس بدون علم دست به عملى زند ، چونان كسى است كه بيرون از راه گام مىزند ، كه هر چه پيشتر رود بيشتر از مقصود دور گردد . كسى كه بر مقتضاى علم عمل مىكند ، همانند كسى است كه در راهى روشن و آشكار راه مىسپرد . پس بر بيننده است كه بنگرد كه آيا پيش مىرود يا بازپس مىگردد . بدان ، كه هر ظاهرى را باطنى است همانند آن . آنچه ظاهرش پاكيزه باشد ، باطنش نيز پاكيزه است و آنچه ظاهرش ناپاك باشد باطنش نيز ناپاك است . پيامبر راستگوى ( صلى اللّه عليه و آله ) فرمود : بسا خداوند بندهاى را دوست دارد ، ولى عملش را دوست ندارد . و گاه عملش را دوست دارد ، ولى كننده آن را دوست ندارد .
[ 353 ]
و بدان كه هر عملى را درختى است كه آن عمل به مثابه ميوه آن است . و هيچ درختى از آب بىنياز نيست و آبها گونه گونند . هر آنچه آبياريش نيكو درختش نيكو و ميوهاش شيرين است و هر آنچه آبياريش بد درختش بد و ميوهاش تلخ است .