متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
138
و از خطبههاى آن حضرت است
و در آن به حادثهها و فتنهها اشارت كند .
خواهش نفسانى را به هدايت آسمانى بازگرداند 1 ، و آن هنگامى است كه مردم رستگارى را تابع هوى ساختهاند ، و رأى آنان را پيرو قرآن كند ، و آن هنگامى است كه قرآن را تابع رأى خود كردهاند .
از اين خطبه است :
تا آنكه آتش جنگ ميان شما افروخته گردد و از شرار آن همه چيز سوخته ،
چون شير خشمگين دندان نمايد 2 ، و چون ماده شترى از اين سو و آن سو آيد پستانها پر از شير ، و مكيدن آن شيرين ، امّا پايان آن تلخ و زهرآگين .
آگاه باشيد كه فردا و كه داند كه فردا چه پيش آرد فرمانروايى ، كه از اين طايفه امويان نيست 3 ، عاملان حكومت را به جرم كردار زشتشان بگيرد و عذرى از آنان نپذيرد . زمين گنجينههاى 4 خود را برون اندازد ، و كليدهاى خويش از در آشتى تسليم او سازد . پس روش عادلانه را به شما بنمايد و آنچه از كتاب و سنّت مرده است زنده فرمايد .
[ 136 ]
از اين خطبه است :
گويى او را مىبينم كه از شام بانگ برداشته است 5 ، و پرچمهاى خود را پيرامون كوفه برافراشته . چون ماده شتر بدخو كه دوشنده خود را با دندان بدراند . رعيّت خويش را در خاك و خون بغلطاند و سرها بر زمين بگستراند . دهانش گشاده ، ستم و بيداد را بنياد نهاده ، به هر سو تازان ، حمله او سخت گران . به خدا ، كه شما را در اين سوى و آن سوى زمين پراكنده گرداند ، چندانكه جز اندكى به مقدار سرمه چشم از شما باقى نماند . پس پيوسته چنين باشيد تا آنكه عرب بر سر عقل آيد و در پى نظم كار خويش برآيد 6 . پس بر سنّت پيامبر بمانيد كه بر پاست ، و بر آثار او كه هويداست ، و عهدى كه زمانى بر آن نگذشته ، و نشانى كه از پيامبر به جا مانده ، و بدانيد كه شيطان راههاى خود را براى شما هموار مىكند ، تا در پى او برويد و از راه خدا به در شويد .