متن
ترجمه آیتی
ترجمه شهیدی
ترجمه معادیخواه
تفسیر منهاج البرائه خویی
تفسیر ابن ابی الحدید
تفسیر ابن میثم
118 سخنى از آن حضرت ( ع ) على ( ع ) مردم را گرد آورده بود و به جهاد تحريض مىكرد . و آنان ، همچنان ، مهر سكوت بر لب ، پاسخى نمىدادند . به آنها فرمود :
آيا لال شدهايد ؟
قومى گفتند : يا امير المؤمنين اگر شما به راه افتيد ما هم با شما حركت مىكنيم . على ( ع ) در خطاب به آن جماعت چنين گفت :
[ 276 ]
چه مىشود شما را كه به حق راه نيافتهايد و به راه راست عدالت هدايت نشدهايد . آيا شايسته است كه در چنين هنگامى من به نبرد با دشمن بيرون آيم ؟ رسم اين است ، كه يكى از سلحشوران و جنگجويانتان كه من مىپسندم رهسپار نبرد گردد .
شايسته نيست كه من لشكر و شهر و بيت المال و گردآورى خراج و داورى مسلمانان و نظر در حقوق شاكيان و طلبكاران را واگذارم و با فوجى از لشكر بيرون آيم و در پى فوجى ديگر شتابم و از اين سو به آن سو افتم ، چونان تيرى بىپيكان و بىسوفار در تركشى خالى . من به منزله محور اين آسيابم كه در جاى خود ثابت است و آسياب به گرد آن مىچرخد و ، اگر از جاى كنده شود ، گردش چرخ زبرين آشفته شود و سنگ زيرين از جاى بشود .
خدا داند كه اين رأى ، رأيى بر خطاست . به خدا سوگند ، اگر اميد نمىداشتم كه روزى به هنگام رويارويى با دشمن به شهادت مىرسم و اى كاش چنين شهادتى برايم مقدّر مىشد مركب خويش پيش مىكشيدم و بر آن مىنشستم و از ميان شما مىرفتم و ، تا باد شمال و جنوب مىوزيد ، از شما ياد نمىكردم . [ فراوان طعن زنندگان ، عيبجويان ، روى گردانان از حق و حيلهگرانيد چه سود كه در شمار افزون هستيد ، در حالى كه ، ميانه دلهايتان اتفاق اندك است . شما را به راه روشن هدايت ، راه نمودم ، راهى كه روندگانش هلاك نشوند ، جز آنها كه خود خواستار هلاكت باشند . هر كه ايستادگى كند ، رهسپار بهشت است و هر كه بلغزد طعمه آتش دوزخ . ]