تاتین
یکی از حکما و از پیروان افلاطون وی بسال 130 میلادی در سوریه
متولد شد و بعد نصرانیت اختیار کرد و چند مکتوب دائر بدعوت یونانیان به دین مسیح نگاشت ، ولی بعدها مسیحیان در مسلک و مذهب مخصوص وی به نظر رفض نگریسته اند. رئیس مسلک مخصوص است که شراب و تاهل را حرام میداند. (قاموس الاعلام ترکی ). وی فیلسوف نوافلاطونی بود که سپس مسیحی گردید، متولد در آشور بین 110 و 120 و متوفی در حدود 175. وی در مسافرتهایی که برای کسب علوم میکرد، در باب ملل و نحل مختلف مطالعه کرد. در روم به آیین مسیحیت گروید و تلمیذ یوستیانوس
گردید. وی در نخستین تصنیف خود بنام «خطاب بیونانیان » علل تغییر عقیده خود را شرح داده است . وی پس از مرگ استاد خود (163) به آسیا رفت و بافرق مختلف شرقی آشنایی یافت . تاتیان انجیلی بنام دیاتسارون
تالیف کرد که امروز در دست نیست . (از لاروس کبیر). تاتیان یکی از روسای معروف کلیسا در شهر رها (در شمال غربی الجزیره ) و معلم دبستان ایرانیان
:
... اندکی بعد یکی از روسای معروف کلیسا بنام تاتین چهار انجیل را ترجمه کرد که دیاتسارون
خوانده شد... از حدود قرن چهارم رها بر اثرتشکیل دبستانی جدید بنام «دبستان ایرانیان » شهرت فراوان یافت تاسیس این دبستان را بقدیس ابراهیم نسبت میدهند که بعد از سال 363 م . براثر تصرف نصیبین بدست ایرانیان مدرسه ای را که در آن شهر ایجاد کرده بود ترک گفت و به رها رفت و آنجا به تاسیس مدرسه جدید خود همت گماشت ... تعلیم ریطوریقا (خطابه ) و جغرافیا و طبیعات و نجوم نیز در این دبستان و سایر دبستانهای رها معمول بود و حتی از معلمین قدیمتر این دبستان افرادی مانند تاتین و البردیصانی هم بتحقیق و تعلیم فلسفه یونانی اشتغال وافر داشته اند. (تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی صفا صص 12 - 13).
و هم مولف قاموس الاعلام ترکی نویسد: فیلسوفی دیگر است که در قرن پنجم میلادی در جزیره میزیسته و درباره تطبیق و مقایسه اناجیل کتابی بزبان یونانی تالیف کرده است که متن اصلیش مفقود و ترجمه لاتینی آن موجود است -انتهی وی همان فیلسوف نخستین است که مولف قاموس الاعلام او را شخصی دیگر پنداشته است .