تمبقطی . ابوالعباس احمدبابابن احمدبن عمربن محمد اقبت الصنهاجی السودانی معروف به بابا (963 - 1032 ه' . ق.) او راست : کتاب نیل الابتهاج ذیل الدیباج و تکملة کنایة المحتاج . وی از مردم سودان نیست بلکه از صنهاجه از قبیله ایست که آنرا مسوفة گویند. وی در طلب علم کوشید و نحو را نزد عم خود ابوبکر شیخ الصالح آموخت و تفسیر و حدیث و فقه و اصول و عربیت و بیان و تصوف و جز آن را نزد علامه بغیع فراگرفت و سالها ملازمت او داشت و نزد پدر خویش حدیث و منطق را سماع کرد و نزد طلاب شهرت یافت . و عده ای از کتب که شماره آنها بر چهل بالغ شود تالیف کرد و مردم و بزرگان طلاب گرد او جمع می آمدند و ملازمت او اختیار میکردند و قاضیانی مانند ابوالقاسم بن ابی النعیم و ابوالعباس بن القاضی نزد او قرائت کردند، و مکرر برای فتوی تعیین شد. وی در تنبکتو بسال 1032 و به قولی بسال 1306 ه' . ق. درگذشت . از مصنفات اوست :
1 - ارشادالواقف لمعنی نیةالحالف . 2 - افهام السامع بمعنی قول الشیخ خلیل فی النکاح بالمنافع. 3 - انفس الاعلاق فی فتح الاستغلاق من فهم کلام خلیل فی درک الصداق. 4 - فتح الرزاق فی مسالةالشک فی الطلاق. این رسایل در فاس در مجموعه ای بسال 1307 ه' . ق. طبع شده است . 5 - ترجمه خلیل بن اسحاق مالکی از کتاب تکملة الدیباج نقل شده و در مقدمه کتاب المختصر در فقه تالیف شیخ خلیل بن اسحاق. 6 - نیل الابتهاج بتطریزالدیباج ، و آن ذیل بر کتاب الدیباج المذهب فی معرفة علماءالمذهب تالیف ابن فرحون یعمری است و آن در سال 1005 ه' . ق. در شهر مراکش از غرب اقصی بپایان رسید و در فاس بسال 1317 ه' . ق. چاپ شد و نیز در هامش الدیباج المذهب در مصر به سال 1329 - 30 طبع شده است . (معجم المطبوعات ج 1 ستون 379 - 380).