لغت‌نامه دهخدا | کلماتی که با 'گ' شروع می شوند

(سیمره - کرخه ) سرچشمه عمده این رود از کوه الوند است و از دشت اسدآباد و نهاوند در مقابل کنگاور جاری شده دهلاقانی کوه را بریده تشکیل تنگه های باریک و متعدد در آن داده بعد از آن که رود دیناور ضمیمه آن می شود از پای بیستون می گذرد و قبل از بیستون به جنوب منحرف شده از دره های کوچکی عبور میکند و سپس سیاه آب یا قره سو که از مشرق کرمانشاه می گذرد و پل تنگی دارد که در جاده همدان به کرمانشاه واقع شده به آن ملحق می شود و پس از آن از تنگه های کله عبور میکند و این تنگه ها از حیث مناظر طبیعی زیباترین تنگه های ایران بشمار میرود یعنی تا سیروان (شیروان ) که رود گاماساب از مشرق به مغرب منحرف شده و باید کوه های مختلف را قطع کند تشکیل آبشارها و مناظر طبیعی متعددی میدهد که شاید در سایر نقاط ایران نظیر آنها کمتر دیده میگردد. در میان شعبات متعددی که به آن ملحق میشود مهم ترین آنها از اینقرار است : رود ماهیدشت (توئه رود)،بالاوارو، هُلیلان کرند و عده زیادی رودهای دیگر که همه بطور آبشار از کوه ها فرود می آید. از سیروان به بعد گاماساب داخل لرستان شده بنام سیمره نامیده میشودو از دره عمیق و عریضی می گذرد که در جنوب غربی آن کبیرکوه و در شمال شرقی آن مله کوه واقع شده که مجرای رود به آن نزدیکتر است . و در مله کوه رودبار از ساحل یسار ضمیمه سیمره شده و از آن ببعد تا کشگان رود شعبه دیگر ندارد. کشگان رود که سرچشمه آن در ناحیه ییلاقی ایل سگوند موسوم به کوه زردآلو است پس از دریافت شعبه الشتر و آفتاب و مادیان رود و غزال رود کوه هایی را بریده دره هایی مانند سیمره تشکیل داده در پل گامیشان به سیمره ملحق میگردد پس از آن تا پل تنگ ازمیان تخته سنگهایی که از کوه ها ریخته است عبور نموده از ساحل یسار آب خانی و بعضی شعبات دیگر به آن میریزد، در پل تنگ آبشار مهمی به ارتفاع 40 و عرض 3 متر دیده می شود که عمق آب رود در موقع خشکی قریب 15 متر ولی در موقع ذوب برف سرچشمه های سیمره تمام دره پل تنگرا آب گرفته و منظره طبیعی عجیبی تشکیل میدهد پس از پل تنگ داخل تنگه عمیقی شده در مقابل قلعه قاسم وارد جلگه خوزستان می شود و قبل از قلعه قاسم آب زال و تلارود به آن میریزد. از نقطه معروف به پای پل ببعد رود سیمره موسوم به کرخه شده از زمینهایی که بواسطه رسوبات خود آن تشکیل یافته می گذرد. و به باطلاقهای شط گامش (جاموس ) ختم میشود ولی سابقاً از نهر هاشمی و جنوب شط جاموس و حویزه گذشته مستقیماً وارد باطلاقهای دجله میگردد. این رود در تاریخ قدیم به اسم اوکنی معروف بود و گاماساب (گاوماسا رود) نیز بمعنی گاومیش آب یعنی رود بزرگ میباشد. این رود دارای 550 سنگ آب است . (جغرافیایی طبیعی کیهان ج 1 صص 74 - 76).

ده کوچکی است از دهستان سربنان بخش زرند شهرستان کرمان ، در 28 هزارگزی شمال زرند و دو هزارگزی راه مالرو راور به زرند. دارای 4 تن سکنه است . (از فرهنگ جغرافیائی ج 8).

یکی از مهمترین ترکیبات ازها بفرمول 6O12H6C است . قند ساده ای شبیه گلوکز است و مانند آن آلدوز بوده و دکستروژیر میباشد یعنی سطح نور پولاریزه را به سمت راست منحرف میسازد. (گیاه شناسی ثابتی ص 117).

دهی است از لفوز بخش مرکزی شهرستان شاهی ، واقعدر 15 هزارگزی جنوب باختری شیرگاه کوهستان جنگلی ، هوای آن معتدل مرطوب مالاریائی . دارای 750 تن سکنه . زبان آنان مازندرانی و فارسی . آب آن از رودخانه کرسنک . محصول آنجا برنج ، لبنیات . شغل اهالی زراعت و گله داری صنایع دستی زنان شال و کرباس بافی . راه آن مالرو است ، تابستان گله داران ییلاق بخار کلا و اسبوکلا از دهستان ولویی میروند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3).

رجوع به گاماساب و پل گاماسیاب شود.

دهی است جزء دهستان مرکزی بخش لنگرود شهرستان لاهیجان ، واقع در 12 هزارگزی خاورلنگرود و هزارگزی راه فرعی لنگرود به چمخاله جلگه ، هوای آن معتدل مرطوب ، مالاریائی ، دارای 210 تن سکنه . لهجه آنان گلیلکی ، آب آن از چاه ، محصول آنجا لبنیات ، کنف و صیفی . شغل اهالی گاومیش داری و مختصر زراعت ، راه آن مالرو است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2).

حاکم نشین سُم ، ایالت دآبویل دارای 2829 تن سکنه است .

شهر و واحه ای است آباد از تونس جنوبی ، دارای 5000 تن سکنه .

الک دولک .

امپراطور روم ، متولد 235 م . وی از سال 260 تا 268 م . سلطنت کرده است . وی ادیب و فیلسوف اما مردی ضعیف بود. وی را بقتل رسانیدند.

یهودی عضو محکمه جنائی بیت المقدس ، یکی از بزرگان ربانیون (قرن اول ).

دهی است از دهستان چهریق بخش سلماس شهرستان خوی ، در 18 هزاروپانصدگزی سلماس ، واقع در هزارگزی جنوب راه ارابه رو سلماس به علی بلاغی . کوهستانی سردسیر، سالم . دارای 120 تن سکنه . آب آن از چشمه . محصول آنجا غلات . شغل اهالی زراعت و گله داری . صنایع دستی آن جاجیم بافی . راه آن مالرو است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).

گیاهی است که در ایام بهار از میان زراعت گندم و جو روید و غوزه دار و کنگره دار مانند غوزه لاله و در درون آن چند دانه گندم نارسیده و خوردن آن مستی آورد. اگر بیشتر خورند مردم را بیشعور کند و دیوانه سازد. (برهان ). و بخاطر میرسدکه به کاف تازی باشد و معنی ترکیبی بنگ خام یعنی بنگ صرف . (رشیدی ، از حاشیه برهان چ معین ):
تا بنگ و گال بنگ به دیوانگی کشند
دیوانه باد خصم تو از بنگو گال بنگ.

سوزنی .

رئیس قبیله کالدونین ساکنین قدیم سرزمین اسکاتلند. وی در سال 84 م . از آگریکلا شکست خورد. تاسیت مورخ معروف در کتابی که بنام «زندگانی آگریکلا» نوشته است نطقی بسیار عالی که علیه تسلط رومیان ایراد شده نسبت داده و آن را نقل میکند.

دسته بسه بامهای پوشالی بزبان گیلی . گالی پوش .

لئون . حقوقدان سیاستمدار و آزادیخواه مشهور فرانسه متولد در کاهُرس (1838 - 1882 م .). وی در دوران جمهوری سوم فرانسه (پس از سقوط سلطنت ناپلئون سوم ) و جنگ با پروس فعالیت بسیار برای دفاع از فرانسه و تهیه نیروهای جدید نظامی به کار برد. در سال 1879 رئیس مجلس و در سال 1881 م . به سمت ریاست وزرا انتخاب گردید.

ده کوچکی است از دهستان تیلکوه بخش دیواندره شهرستان سنندج ، واقع در 50 هزارگزی شمال باختر دیواندره و دو هزارگزی شوسه سقز. کوهستانی ، سردسیر، دارای 25 تن سکنه است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).

مردم شناس انگلیسی قرن نوزدهم . رجوع به روانشناسی تربیتی سیاسی ص 465 شود.

نام شهری است در ایتالیا در کنار خلیج تارانت و سکنه آن به 12760 تن بالغ می گردد دارای کلیسای عظیم و زیبائی است .

غلتیدن . رجوع به غلطیدن شود.