واجب داشتن
روا داشتن . سزا داشتن : آنچه به وقت وفات پدر ما امیر ماضی رحمةاللّه علیه کرد و نمودار شفقت و نصیحتها که واجب داشت نوخاستگان را به غزنین آن است که واجب نکند که هرگز فراموش شود. (تاریخ بیهقی ). رجوع به واجب شود.
صلاح دانستن . روی دیدن . مصلحت دیدن: اما بوسهل این [ نیکوئی بر دشمن مغلوب را ] واجب نداشت . (تاریخ بیهقی ). اگر به آخر عمر چنین یک جفا واجب داشت ... بدان هزار مصلحت بباید نگریست که از ما نگاه داشت . (تاریخ بیهقی ). و رجوع به واجب شود. لازم شمردن . لازم دانستن: واجب دارم و فریضه بینم که کسانی که از این شهر باشند و در ایشان فضلی باشد ذکر ایشان بیاوردن . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 277). چون برخواندن قادر بود باید که در آن تامل واجب دارد. (کلیله و دمنه ). و رجوع به واجب شود.
واحد اختلاف پتانسیل
واحد اختلاف پتانسیل الکتریکی یا نیروی الکتروموتوری ، ولت است که از واحدهای الکتریکی میباشد. رجوع به ولت شود.
و اجزای آن که در حکم واحدهای جداگ_انه ای میباشند عبارتند از: میلی ولت که 11000 ولت است . رجوع به ولت شود. میکروولت که 11000000 ولت است .
واحد دریایی
واحدهای دریای قدیم و جدید از اینقرارند: 1- لیو 25 درجه که برابر است با 4445 متر رجوع به لیو شود. 2- لیو دریایی 20 درجه ای که برابر است با 5556 متر رجوع به لیو دریایی شود. 3- میل جغرافیایی که برابر است با 7422متر. رجوع به میل دریایی شود. 4- میل دریایی که برابر است با 1852 متر. رجوع به میل دریائی شود. 5- میل دریائی انگلیسی که برابراست با 1855 متر. رجوع به میل دریایی انگلیسی شود.
واجب دانستن
لازم دانستن . لازم شمردن: و ندانیم که آنچه بدل ما آمده است حقیقت است یا نه اما واجب دانیم که در هر چیزی که از آن راحتی و فراغتی بدل وی پیوندد مبالغتی تمام باشد. (تاریخ بیهقی چ فیاض ص 90).
واجبی خانه
نوره خانه . محلی در حمام که برای نوره کشیدن است .
واحد ارتشی
واحد نظامی . دسته ای از سربازان که تحت فرماندهی رئیسی باشند. کوچکترین واحد ارتشی جوخه است بنابراین گردان ، هنگ، واحد تانک و واحد زره پوش همه واحدهای ارتشی به شمار میروند.
واحد زاویه
واحدی است که برای سنجش زاویه به کار میرود. واحدهای زاویه در دستگاه S.T.M با نشانه های بین المللی آنها عبارتند از:
1- گراد (rg) که 1100زاویه قائمه است (1360 محیط دایره ) رجوع به گراد شود. و اجزای آن که خود به عنوان واحدهای مستقل به کار میروند. عبارتند از: دسی گراد (rgd) که برابر 110 گراد است . و رجوع به دسی گراد و گراد شود. سانتیگراد (rgc) که برابر 1100 گراد است . رجوع به سانتی گراد و گراد شود. میلیگراد (rgm) که برابر11000 گراد است . و رجوع به گراد و میلی گراد شود. 2- درجه ( ْ ) که 190 زاویه قائمه (136 محیط دایره ) است . رجوع به درجه شود. اجزای درجه که خود بعنوان واحدهای مستقل به کار میروند با نشانه های بین المللی آن عبارتند از:دقیقه (') که برابر با 160 درجه است . رجوع به درجه شود. ثانیه که 13600 درجه است . و رجوع به ثانیه شود. واحد زاویه در دستگاه S .G.C رادیان است . رجوع به رادیان شود.
واجب دیدن
لازم دیدن . لازم دانستن . (دیدن دراینجا به مفاهیمی که در عربی از افعال قلوب استنباطمی شود میباشد): من حکایتی خوانده ام ... بیاورم اما هول تر از این رفته است در باب پیغام واجب دیدم به آوردن آن . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 350). روزی [ لقمان ] در پیش او [ داود ] رفت داود زره همی کرد به دست خویش ... و لقمان ندانست که چه میکند و آن چیست و از حکمت واجب ندید سخنی پرسیدن و خاموش بود تا تمام کرد. (مجمل التواریخ ). یکی از حاضران تنبیهی واجب دید بخندید. (کلیله و دمنه ). هر که درگاه ملوک را لازم گیرد... هرآینه مراد خویش ... او را استقبال واجب بیند. (کلیله و دمنه ). مشفقتر زیردستان آن است که در رسانیدن نصیحت مبالغت واجب بیند. (کلیله و دمنه ).
واجبی کشیدن
مالیدن واجبی . به کار بردن نوره . تَنَوٌّر.
واحد اکبر
از القاب خدای تعالی:
بشکر بود بسی سال تا خلاصی یافت
به امر خالق بیچون واحد اکبر.
ناصرخسرو.
واحد زمان
واحدی است که برای سنجش زمان به کار میرود. واحد اصلی زمان در دستگاه S.T.M و S.K.M و S.G.C ثانیه (S) است که یکی از سه واحد اساسی این دستگاه به شمار میرود. رجوع به ساعت و ثانیه شود. واحدهائی که در عمل به کار میروند عبارتند از: روز و ساعت و دقیقه . رجوع به روز، ساعت و دقیقه شود.
واحد زمان در دستگاه S.G.C ثانیه است و یکی از سه واحد اساسی این دستگاه است .رجوع به ثانیه شود. اجزای ساعت عبارتند از:
1- دقیقه که برابر است با 160 ساعت . 2- ثانیه که برابر است با 160 دقیقه . 3- ثالثه که برابر است با 160 ثانیه . رجوع به ثالثه شود. 4- رابعه که 160 ثالثه است . رجوع به رابعه شود. 5- خامسه که 160 رابعه است . رجوع به خامسه شود. 6- سادسه که 160 خامسه است . رجوع به سادسه شود. 7- سابعه که 160 سادسه است . رجوع به سابعه شود. 8- ثامنه که 160 سابعه است . رجوع به ثامنه شود.9- تاسعه که 160 ثامنه است . رجوع به تاسعه شود. 10-عاشره که 160 تاسعه است .
واجب ساختن
لازم شمردن . واجب کردن: التزام نمودند ما را آنچه خداوند بر ایشان واجب ساخته از طاعت امام بواسطه بیعت . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 312). و رجوع به واجب کردن شود.
واچدا
جزئی . (یادداشت مولف ). جزء و یک جزء. (ناظم الاطباء).
واحد سرعت
واحدی است که برای سنجش سرعت حرکت اجسام به کار میرود. واحد سرعت یا واحد تندی در دستگاه S.G.C سانتیمتر در ثانیه است و آن سرعت یکنواخت متحرکی است که یک سانتیمتر در ثانیه نقل مکان میکند. واحد سرعت در دستگاه .S.T.M متر در ثانیه است و آن عبارت است از سرعت یکنواخت متحرکی که در هر ثانیه یک متر نقل مکان میکند.
واجب شدن
لازم شدن . فریضه بودن . لازم گشتن . فرض شدن . واییدن . بایستن . (ناظم الاطباء). وجوب . (تاج المصادر بیهقی ) (ترجمان القرآن ). وای . (تاج المصادر بیهقی ). کذب : کذب علیک الغسل ; واجب شد بر تو غسل . (منتهی الارب ): مهیا شد امیرالمومنین از برای ایستادگی در آن کاری که به او حواله نمود. خدا و واجب شد بموجب نص از امام پاک قادر باللّه . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 311).
گفتم که نماز از چه بر اطفال و مجانین
واجب نشود تا نشود عقل مخیر.
ناصرخسرو.
واچربیدن
دست برداشتن از چیزی . (آنندراج ). رجوع به «وا» و چربیدن شود.
واحد الکتریکی
واحدی که در الکتریسیته به کار میرود. واحدهای الکتریکی عبارتند از: واحد مقاومت ، واحد شدت جریان ، واحد اختلاف پتانسیل الکتریکی یا واحد نیروی محرکه الکتریکی ، واحد مقدار الکتریسته . رجوع به واحد مقاومت ، واحد شدت جریان ، واحد اختلاف پتانسیل الکتریکی و واحد الکتریسیته شود. برای الکتریسته سه دستگاه واحدهای مطلق وجود دارد که در هر یک واحدها بنحو خاصی به چند واحد اساسی منتهی میشوند: یکی واحدهای الکتریکی مطلق دستگاه .S .G .C که بسیار کوچکند و در عمل از اضعاف آن واحدها استفاده میکنند و آنها را واحدهای عملی گویند مثلاً ولت برابر است با 109 واحد مقاومت الکترومغناطیسی از دستگاه .S .G .C دوم واحدهای دستگاه S .T .M سوم واحدهای دستگاه S .K .M. و رجوع به واحد شود.
واحد سرعت زاویه ای
واحدی است که برای سنجش حرکت های دورانی به کار میرود. واحد سرعت زاویه ای در دستگاه .S.G.C رادیان در ثانیه است و آن سرعت متحرکی است که در هر ثانیه به اندازه یک رادیان بر روی دایره میچرخد.
واجب شمردن
لازم شمردن . لازم دانستن: دفع ظلم ظالم رااز سر مظلوم بینوا واجب شمارد. (مجالس سعدی ص 19).